Nahit Sırrı Örik Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Nahit Sırrı Örik, 22 Mayıs 1885 tarihinde İstanbul’da doğmuştur. Hukuk Mektebi hocası, Hasan Sırrı Bey’in oğludur. Beşiktaş’taki Âfitab-ı Maarif Rüşdiyesi’ni bitirdikten sonra önce Galatasaray Lisesi’ne devam etmiş ardından Hukuk Mektebi’nde dersler görmüştür ancak bu okulları yarım bırakmıştır. Birinci Dünya Savaşı başladığında yurt dışına giderek Tiflis, Berlin, Paris, Viyana, Roma gibi şehirlerde yaşamış; Cumhuriyetin ilanından sonra Türkiye’ye dönerek gazeteciliğe başlamıştır. Ardından Ankara’ya yerleşerek ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’nda çevirmen olarak işe girmiştir. Bu şehirde 1933 yılında Yaşar Nabi Nayır ile birlikte Varlık Dergisi’ni çıkarmış, babasının ölümünden sonra tekrar İstanbul’a dönmüştür. Çeşitli gazetelerde köşe yazarlığı yapan Nahit Sırrı Örik, 18 Ocak 1960 tarihinde İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.

Nahit Sırrı Örik’in Edebi Kişiliği

Cumhuriyet döneminin siyasal ve toplumsal ilişkilerini bireysel açılardan gerçekçi, yalın ve ironik bir dille anlatmıştır.
Gezip gördüğü yerleri kendine özgü üslubuyla gezi yazılarında dile getirmiştir.
Siyasi güçler ve bunları elde etme çalışmaları ve hırslar, yazarın en çok işlediği temalar arasındadır.
Tarihsel bir roman özelliği taşıyan “Sultan Hamid Düşerken” adlı eserinde II. Meşrutiyet’in ilanı, Hareket Ordusu’nun İstanbul Ayastefanos’a (Yeşilköy) gelmesi ve II. Abdülhamit’in tahttan indirilmesi anlatılmaktadır. Roman hem sinemaya hem tiyatroya aktarılmıştır.
“Kıskanmak” isimli romanı, 2009’da Zeki Demirkubuz tarafından sinemaya uyarlanmıştır.
“Sanatkârlar” ve “Eski Resimler” hikâye kitaplarında İstanbul’un, eskiye ait değerlerin, eski tarz insanların yarı Osmanlı yarı alafranga bir geçiş dönemindeki manzarasını tasvir etmiştir.
Eserlerinde tarihî konulara özel bir ilgi göstermiştir. Tarihi anlatırken yalı, konak betimlemelerini ve kadın karakterini çok başarılı yansıtmıştır.
Hatıraları dönemin birer canlı tanığı niteliğindedir.
Yazar Selim İleri; Nahit Sırrı Örik’in hayatından hareketle Cumhuriyet’in ilk yıllarının sosyal hayatını, modalarını anlatan “Cemil Şevket Bey, Aynalı Dolaba İki El Revolver” adlı bir roman yazmıştır.