EDEBİYAT DERS NOTLARI

Anı (hatıra) türünün geçmişi çok eski uzansa da edebiyatımızda bu türün yaygınlaşması Tanzimat Dönemi ile birlikte olmuştur. Ziya Paşa ve Muallim Naci gibi dönemin önde gelen sanatçıları anı türünde eserler vererek bu türün gelişiminde rol oynamışlardır. Servetifünun Dönemi’ne geldiğimizde gelişimin devam ettiği görülmektedir. Bu yazımızda, Servetifünun Dönemi’nde anı türünde yazılan eserleri konu edindik. …

Seyahat Jurnali, Direktör Ali Bey’in Anadolu’dan Hindistan’a kadar uzanan yolculuğunu anlatan bir eserdir. Bu eser, edebiyatımızın Batılı anlamdaki ilk günlük örneği kabul edilir. Ancak Seyahat Jurnali, daha çok gezi yazısı niteliği taşır. Eser, 1885 yılında başlayıp 1888’de sona eren uzun bir yolculuğun yazardaki izlenimlerini okuyucuya aktarmaktadır. Seyahat Jurnali Ne Anlatır? Duyun-ı …

Hikaye yazarı, ele aldığı konuyu okuyucuya sunarken farklı yöntemlerden faydalanır. Hikâyede kullanılan belli başlı anlatım teknikleri şunlardır: Örneklerle Hikâye Anlatım Teknikleri Anlatma Tekniği Hikâyede kullanılan anlatım teknikleri arasında en çok kullanılan tekniktir. Anlatma tekniğinde okuyucuyu olayın içine çekmek ve olay içinde yaşatmak amacıyla olaylar, kahramanlar, zaman ve mekân unsurları bir bütün …

Şiirde redif ve kafiye bulma işlemine başlamadan önce kafiye şemasını belirlememiz gerekir. Bu yazıda “kafiye şeması nasıl bulunur” sorusunun cevabını vereceğiz. Konu anlatımını örneklerle pekiştireceğiz. Kafiye Şeması Nedir? Mısra sonlarındaki ses benzerliklerinin tespit edilmesine ve bu benzerliklerin bir tablo olarak gösterilmesine kafiye şeması (uyak örgüsü) adı verilir. Bu işlemi yapmak …

Tezkire, Türk edebiyatında biyografi türüne benzeyen, genellikle şairlerin ve yazarların hayatlarını ve eserlerini anlatan eserlere verilen isimdir. Arapça kökenli bir kelime olan “tezkire”, hatırlatma veya anma anlamına gelir. Tezkireler, edebiyat tarihçileri ve araştırmacılar için önemli birer kaynak niteliği taşır ve biyografik bilgi sağlamanın yanı sıra, edebi değerlendirmeler de içerirler. Tezkire …

Günlük türü, bireylerin kişisel deneyimlerini, düşüncelerini ve duygularını özgürce ifade etmelerine olanak tanıyan önemli bir edebi türdür. Bu metin türüne “günce” adı da verilir. Günlük yazmak, bireylerin kendilerini daha iyi tanımalarına ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunur. Yazar, kendi düşüncelerini ve duygularını yazıya dökerek, kendisiyle yüzleşme ve içsel bir yolculuğa çıkma …

Şiirde ahengi sağlayan unsurların başında redif ve kafiye bulunur. Şimdi sizlerle redif ve kafiye kavramlarını inceleyecek, bu kavramları örneklerle açıklamaya çalışacağız. Redif Nedir? İki ve daha fazla dize arasında yazılışları, anlamları ve görevleri aynı olan eklerin, kelime ve kelime gruplarının tekrar edilmesine redif denir. Tanımdan da anlaşılacağı üzere redif ek …

Şiirler genellikle biçim özellikleri ve konularına göre gazel, kaside, mesnevi, rubai, şarkı, türkü, koşma, güzelleme, koçaklama, taşlama, ağıt, mâni, ninni, destan gibi farklı isimlerle adlandırılır. Ancak şiirin Batılı şiir gruplandırmaları dikkate alınarak konularına göre altıya ayrılması gelenek hâlini almıştır. Konularına göre şiir türleri şunlardır: 1. Lirik Şiir Lirik sözcüğü, Yunanca …

Cumhuriyetin ilk yıllarında milli edebiyat anlayışının etkileri şiirde kendini göstermeye devam etmiş, Kurtuluş Savaşı ile birlikte “Memleket Edebiyatı” adı verilen anlayış doğmuştur. Memleketin düşmandan kurtarılmasından sonra Anadolu coğrafyasının ve insanının tanınması, ülkenin kalkınması amacı öne geçmiştir. Bu konuda sanatçılar kendilerini görevli saymışlar, Anadolu’yu konu alan eserler vermişlerdir. Faruk Nafiz’in öncülük …

Batı etkisinde gelişen Türk edebiyatının ilk evresi olan Tanzimat Dönemi’nde, Batı edebiyatında doğan birçok edebi tür edebiyatımıza kazandırılmıştır. Bu türlerden bir tanesi de hikayedir. Edebiyatımızın ilk modern hikaye örnekleri bu dönemde görülmüştür. Bu yazımızda Tanzimat Dönemi’nde hikaye konusuna değindik ve “Tanzimat Dönemi hikaye özellikleri nelerdir” sorusuna yanıt verdik. Tanzimat Dönemi hikâyeleri …