Günün Adamı Özet, Kişiler, Çatışma

Bu eser Türk tiyatrosunun usta ismi Haldun Taner tarafından yazılmıştır. Tiyatro türündedir. Haldun Taner’in ilk eseri olan bu oyun 1953 yılında kaleme alınmış, İstanbul Şehir Tiyatrolarının repertuvarına girmiştir. Eser sahneye hazırlanmış, rol dağılımı bile yapılmış olmasına rağmen son anda “zararlı” görülerek sahneye konmamıştır. Bu olay üzerine sanatçı, eserini kitap olarak yayımlamış ve eser kamuoyu tarafından büyük takdir görmüştür.

A) Kişiler, Zaman, Mekân

Eser “dünyada herhangi bir yerde” geçmektedir. Ev, çalışma ofisi ve bir dağ oteli eserdeki mekanlardır. Zaman unsuru da belli değildir. Olaylar bir saat içinde başlar ve biter.

Kişiler

Profesör: İktisat alanında ülkenin önde gelen profesörlerinden biri olmasına karşın sosyal hayatında çekingen biridir. Ahlaklı, dürüst biridir. Muhalefet partisi tarafından siyasete sokulmak istenmektedir.

Doçent: Profesörün yardımcısı, en yakın çalışma arkadaşıdır. Siyasetin, profesörün yapısına uymayacak kadar pis bir iş olduğunu iddia ederek profesörün siyasete gitmemesi gerektiğini savunur.

Kadın: Profesörün eşidir. Daha iyi bir hayat, daha gösterişli bir çevre istemekte eşinin teklifi kabul etmesi için baskı yapmaktadır.

Kayınbaba: Ticaretle uğraşan bu adam için damadının meclise girip bakan olması bulunmaz bir fırsattır. O da teklifin kabulü için baskı kurar.

Oğlan, Kâtibe, Genel Sekreter oyundaki diğer önemli kişilerdir.

B. Günün Adamı Özet

Sessiz sakin kendi halinde bir iktisat profesörü, arkadaş ortamında iktidarı eleştiren ifadeler kullanır. Masadakilerden biri ertesi gün bu sözü gazetecilere iletir ve profesörün sözleri bir anda muhalefetin temel dayanağı haline gelir. Kamuoyu, hiç tanınmayan bu hocayı bir anda günün adamı haline getirmiştir. Hoca yakında yapılacak seçimlerde dengeyi değiştirecek biri haline gelmiştir ve muhalefet onu siyasete sokmak için her yolu denemektedir. Hocanın ailesi şimdiden gelecek planları kurmaktadır. Kadın sosyetik çevreye girecek, kayınbaba işlerini geliştirecek, kayınbirader ise mühim bir memuriyet alacaktır. Teklifi aleyhinde olan tek kişi ise hocanın yardımcısı doçenttir. O, siyasetin hocanın tabiatına zıt olduğunu iddia etmekte hocanın teklifi reddetmesini istemektedir. Hoca ise büyük bir tereddüt içinde kalmış bir türlü karar verememektedir. Sonunda baskılara dayanamaz ve muhalefet listelerinden seçime girmeyi kabul eder.

Aradan altı ay geçmiştir. Hocanın partisi 281 milletvekilli çıkarmış, rakipleri ise 280’de kalmıştır. Profesör, sanayi bakanlığına getirilmiştir. Kayınbabasının ve Parti Genel Sekreterinin baskısıyla kayınbirader özel kalem müdürü olmuştur. Hoca, milletin en sevdiği siyasetçi olarak dürüst bir yönetim sergilemekte zaman zaman parti yönetimi ile ters düşmektedir. Kayınbabası, kayınbiraderi ve genel sekreter ise adeta çete gibi hareket etmekte ülkedeki tüm ihaleleri usulsüz biçimde almaktadırlar. Bu arada katibesi ile aşk yaşayan profesör, kadının hamile olduğunu öğrenince şok geçirir.

Partinin yanlış icraatlarına karşı hep bildiğini yapmakta ısrar eden profesör, parti yönetimini kızdırır. Başkan, onun istifasını istemektedir. Ancak hoca, istifa etmeyeceğini söyler ve kriz geçirir. Önceleri baskıya boyun eğmek istemediğini söylese de koltuktan ayrılmanın da zor geldiğini fark eder. Herkes kendisini terk etmiş, etrafında kimse kalmamıştır. Hoca tam bir buhran halindeyken bir anda ortalık kararır.

Aslında tüm bunlar yaşanmamış hoca daha kararını vermemiştir. Geleceğe dair bu kötü öngörüleri üzerine teklifi reddeder. Aile hayal kırıklığına uğramıştır. Herkes odayı terk ettiğinde geriye sadece doçent kalmıştır. Telefona sarılır, iktidar partisini arar, hocayı ikna ettiğini söyleyerek komisyonunu ister.

C. Dramatik Örgü

• Profesörün bir konuşması ile ilgi odağı olması
• Muhalefet partisinin bakanlık önerisiyle profesörü partiye davet etmesi
• Uzun süre düşünen profesörün teklifi kabul edip bakan olması
• Profesör dürüst olarak hizmet etmeye çalışsa da çevresinin illegal yollarla zenginleşmesi
• Parti ile profesörün ters düşmesi
• Partinin profesörün istifasını istemesi
• İstifa etmek istemeyen profesörün koltuk sevdasına kapıldığını anlaması
• Tüm bunların hayal olduğunun anlaşılması
• Profesörün teklifi reddedip rahatlaması
• Doçentin diğer partinin adamı olduğunun ortaya çıkması

D) Tema Konu Çatışma

Tema: Siyaset

Konu: Siyaset dünyasının çıkarcı yapısı

Çatışma: bu eserdeki temel çatışma bir profesörün siyasete girip girmeme arasında gidip gelmesidir.