edebiyatimiz.com Yeni müfredata uygun ders notları
İLGİLİ YAZILAR
Şeftali Bahçeleri isimli hikâye, Refik Halit Karay tarafından 1919 yılında kaleme alınmış ve Memleket Hikâyeleri isimli eserde yayımlanmıştır.
A. Şeftali Bahçeleri Özet
Küçük bir beldeye Tahrirat Müdürü olarak atanan Agah Efendi isimli genç memur kasabaya gelirken Anadolu’nun küçük kasabalarında, köylerinde konaklamış ve Anadolu gerçeği ile yüz yüze gelmiştir. Görev yerine vardığında kafasında bu beldeyi ihya edecek imar projeleri mevcuttur. Ancak bu projeler bir türlü hayata geçmez. Çünkü bu kasaba dillere destan olmuş Şeftali Bahçeleri ve bu bahçelerde yapılan zevk alemleri ile meşguldür. İstanbul’dan yüzlerce kilometre uzaktaki bu küçük kasabada memurlar adeta Lale Devri’ni yaşamaktadırlar. İlk zamanlar bu alemlere katılmayan Agah Efendi gittikçe yalnızlaştığını hisseder. Herkes şeftali bahçelerine giderken Agah Efendi, şehirde tek kalmakta gittikçe sıkılmaktadır. Sonunda ısrarlara dayanamayan Agah Efendi, ayıp olmasın diyerek bahçeleri ziyarete gider. Bu ziyaretten ziyadesi ile memnun kalan Agah Efendi, zevk alemlerine daldıkça hayattan daha fazla tat almaya başlar. Beraberinde uyuşukluğu da getiren bu alemler neticesinde kendi işini iyice boşlamaya başlar.
B. Olay Örgüsü
- Agah Bey’in küçük bir Anadolu kasabasına Tahrirat Müdürü olarak atanması
- Kafasında kasabayı yeniden imar etme planları olan Agah Bey’in zevk alemlerine düşkün memur takımı ile karşılaşması
- Memurların Agah Bey’i şeftali bahçelerine davet etmeleri ve Agah Bey’in bu davetleri ısrarla reddetmesi
- Kasabada yalnız kalan Agah Bey’in gittikçe sıkılması ve sonunda bahçeleri ziyarete gitmesi
- Agah Bey’in zevk ve eğlence hayatına dalarak devlet işlerini tamamen boşlaması
C. Kişiler
Eserde birçok isim geçmesine rağmen olayların merkezinde Agah Bey isimli devlet memuru vardır.
Agah Bey, Mülkiyeden mezun olduktan sonra Avrupa’ya kaçmış ancak nüfuzlu kişilerin aracılığıyla İstanbul’a dönmüş genç bir devlet memurudur. 4 ay kadar cezaevinde kaldıktan sonra küçük bir Anadolu kasabasına Tahrirat Müdürü olarak atanmış, yolculuk esnasında Anadolu’yu tanıma fırsatı bulmuştur. Kasabada büyük işler başarıp kendini kanıtlamayı amaçlasa da kısa süre içince kendini zevk alemleri içinde bulur.
D. Mekân ve Zaman
Mekân: Hikâyenin geçtiği mekân, Akdeniz sırtlarında küçük bir beldedir. Bu belde, Şeftali Bahçeleri ve Irmak kenarındaki havuzu ile adeta Lale Devri’nin Sadabad’ını andırır.
Zaman: Hikâyenin geçtiği zaman tam olarak belli olmasa da olayın başlangıcı ile bitişi arasında bir seneden fazla bir zaman vardır.
E. Çatışma
Hikâyenin başkarakteri Agah Bey, kafasındaki imar ve ıslahat planları ile kasabanın meşhur zevk alemleri arasında büyük bir çatışma yaşar. İlk zamanlar bu alemlere katılmayı reddetse de sonra kendini kaptırır.
F. Anlatıcı ve Bakış Açısı
Hikâyede kullanılan anlatıcı kurmacadır.
Yazar bu hikâyede, hâkim (ilahi) bakış açısını kullanmıştır.
G. Anlatım Tekniği ve Anlatım Biçimi
Refik Halit Karay, Şeftali Bahçeleri isimli hikayesinde “anlatma” tekniğinden faydalanmıştır. Ayrıca “öyküleyici” ve “betimleyici” anlatım biçimlerine başvurmuştur.