EDEBİYAT DERS NOTLARI

Murabba, dörder dizeli bentlerden oluşan divan edebiyatı nazım biçimidir. Sözlük anlamı “dört köşeli, dörtlü” demektir. Biçim bakımından halk şirindeki koşmaya benzer. Edebiyatımızda 16.yüzyıl murabbanın altın çağıdır. Bu yüzyıl şairlerinden Aşki en çok murabba yazan şairdir. Fuzuli ile Tanzimat dönemi şairlerinden Namık Kemal‘in de murabbaları ünlüdür. Murabba Nazım Biçiminin Özellikleri Nelerdir? Nazım birimi dört mısralık …

Kaside, divan edebiyatının en önemli nazım biçimlerinden biri olup genellikle bir kişiyi övmek veya yüceltmek amacıyla yazılan uzun şiirlerdir. Arap edebiyatında doğmuş olan bu tür, İslamiyet’in kabulüyle birlikte Türk edebiyatına da girmiştir. Türk edebiyatında kaside türü, klasik İslam edebiyatının etkisiyle şekillenmiş ve özellikle Osmanlı döneminde büyük gelişme göstermiştir.  Arapça kökenli …

Sohbet (söyleşi), konu sınırlaması olmaksızın (yaşam, sanat, edebiyat), konuyu da fazla derinleştirmeden, içten, sıcak, hatta senli benli bir üslupla yazılan gazete veya dergi yazısıdır. Cumhuriyetten önce musahabe adıyla bilinen tür, günümüzde kimilerince ayrı bir tür olarak görülmez, köşe yazısı (fıkra) ya da deneme türü içinde değerlendirilir. Ancak sohbeti adı geçen …

Klasisizm, 17. yüzyılda Fransa’da doğan ve özellikle yine bu ülkede gelişen edebiyat akımıdır. “Klasik” terimi Fransızca “sınıf” anlamındaki “classe”tan türetilmiştir. Bu akıma bağlı sanatçıların yanı sıra örnek alınması gereken sanatçıları nitelemek için de kullanılmıştır. Klasisizmin düşünsel temelleri hümanist dünya görüşünün ışığında gerçekleşen Rönesans ve reform hareketleriyle atılır. Bu hareketlerin toplumsal …

Hatıra, bir yazarın kendi başından geçmiş veya kendisinin de karıştığı birtakım önemli olayları sanat değeri taşıyan bir dille anlattığı yazı türüdür. Hatıra, Tanzimat Dönemi’nde edebiyatımızda görülmeye başlayan bir yazı türü değildir. Babür Şah’ın yazdığı Babürnâme adlı hatırat edebiyatımızdaki ilk hatıra örneği kabul edilir. Divan edebiyatında düzyazı türlerine rağbet gösterilmemesi nedeniyle …

Bir kimsenin başından geçen ya da kendi döneminde yaşanan, tanık olduğu olay ve olguları, bilgilerine, gözlem ve izlenimlerine bağlı kalarak anlattığı yazılara anı (hatıra) denir. Başka bir deyişle anı, insanoğlunun yaşantılarını, yapıp ettiklerini başkalarıyla paylaşma isteğinden doğan bir yazı türüdür. Toplumlar ve insanlar için zaman üç bölümden oluşur: Geçmiş, bugün …

Anı (hatıra) türünün geçmişi çok eski uzansa da edebiyatımızda bu türün yaygınlaşması Tanzimat Dönemi ile birlikte olmuştur. Ziya Paşa ve Muallim Naci gibi dönemin önde gelen sanatçıları anı türünde eserler vererek bu türün gelişiminde rol oynamışlardır. Servetifünun Dönemi’ne geldiğimizde gelişimin devam ettiği görülmektedir. Bu yazımızda, Servetifünun Dönemi’nde anı türünde yazılan eserleri konu edindik. …

Seyahat Jurnali, Direktör Ali Bey’in Anadolu’dan Hindistan’a kadar uzanan yolculuğunu anlatan bir eserdir. Bu eser, edebiyatımızın Batılı anlamdaki ilk günlük örneği kabul edilir. Ancak Seyahat Jurnali, daha çok gezi yazısı niteliği taşır. Eser, 1885 yılında başlayıp 1888’de sona eren uzun bir yolculuğun yazardaki izlenimlerini okuyucuya aktarmaktadır. Seyahat Jurnali Ne Anlatır? Duyun-ı …

Hikaye yazarı, ele aldığı konuyu okuyucuya sunarken farklı yöntemlerden faydalanır. Hikâyede kullanılan belli başlı anlatım teknikleri şunlardır: Örneklerle Hikâye Anlatım Teknikleri Anlatma Tekniği Hikâyede kullanılan anlatım teknikleri arasında en çok kullanılan tekniktir. Anlatma tekniğinde okuyucuyu olayın içine çekmek ve olay içinde yaşatmak amacıyla olaylar, kahramanlar, zaman ve mekân unsurları bir bütün …

Şiirde redif ve kafiye bulma işlemine başlamadan önce kafiye şemasını belirlememiz gerekir. Bu yazıda “kafiye şeması nasıl bulunur” sorusunun cevabını vereceğiz. Konu anlatımını örneklerle pekiştireceğiz. Kafiye Şeması Nedir? Mısra sonlarındaki ses benzerliklerinin tespit edilmesine ve bu benzerliklerin bir tablo olarak gösterilmesine kafiye şeması (uyak örgüsü) adı verilir. Bu işlemi yapmak …