İslamiyet Öncesi Türk Şiiri Online Test – 1

İslamiyet öncesi Türk edebiyatında ölen kişinin ardından yapılan yas törenlerine yuğ, bu törenlerde kopuz (I) eşliğinde söylenen şiirlere sagu (II) adı verilirdi. Bu şiirler konusu yönünden halk edebiyatındaki (III) ağıta (IV), divan edebiyatındaki hicviyeye (V) benzer.
Yukarıda numaralanmış yerlerin hangisinde bilgi yanlışı vardır

(I) Türklerin henüz yazıyı kullanmadıkları dönemdeki edebiyattır. (II) Ozanlar, dinî törenlerde ve bütün sosyal etkinliklerde şiir söyler, destan okurlardı. (III) Şiir, en geniş yeri tutar, kopuz denilen bir çalgı ile söylenirdi. (IV) O dönemde şiir yazılmaz, söylenirdi. (V) O dönemin şiirleri cönk adı verilen eserlerde yazılı olarak günümüze gelmiştir.
Bu parçada İslamiyet öncesi Türk edebiyatıyla ilgili olarak numaralanmış cümlelerin hangisinde verilen bilgi yanlıştır?

İslamiyet’ten önce, Orta Asya’da yaşayan Türklerde şairler aynı zamanda din adamıdır. Bunlara ozan, baksı, kam ve şaman (I) gibi adlar verilir. Bunlar şiirlerini kopuz (II) eşliğinde, herhangi bir ön hazırlık yapmadan söyler. Bu nedenle söyledikleri şiirlerin belli bir ölçüsü, nazım birimi ve uyak düzeni yoktur (III). Bu şiirlerin aşk ve doğayla ilgili olanlarına koşuk (IV), ölenlerin ardından ağıt niteliğinde olanlarına ise sagu (V) denir.
Yukarıda numaralı yerlerin hangisinde bir bilgi yanlışı yapılmıştır?

(Günümüz Türkçesiyle)
İtil suyu akar durur
Kaya dibini oyar durur
Bütün balıklar bakar durur
Gölü bile taşırırlar
Bu şiirle ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez?

Aşağıdakilerden hangisi ilk dönem (sözlü edebiyat) şiirinin özelliklerinden değildir?

Eski Türklerde sevilen, sayılan bir kişinin ölümünden sonra düzenlenen yuğ törenlerinde söylenen şiirlerdir. Bu şiirlerde dönemin diğer ürünleri gibi kopuz eşliğinde çalınıp söylenmiştir. Bu şiirler, kişinin yaptığı işleri, iyiliklerini, yiğitliğini ve değerini ortaya koyar. Ölümünden duyulan acıyı ifade eder. Sanat kaygısından uzak, içten bir anlatımı vardır; dörtlük birimi ve hece ölçüsüyle söylenir.
Bu parçada sözü edilen tür, aşağıdakilerden hangisidir?

Aşağıdakilerden hangisi, İslamiyet öncesi Türk şiiri ile halk şiirinin ortak özelliklerinden biri değildir?

Arpasız at aşumas. (Arpasız at koşamaz.)
Subuzğanda ev bolmas. (Eski mezarlıkta ev olmaz.)
Yukarıda verilen cümlelerde örneği görülen sözlü edebiyat dönemi ürününe verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

I. Nazım biriminin dörtlük olması
II. Hece ölçüsünün kullanılması
III. Saf, yalın bir Türkçeyle söylenmesi
IV. İslamiyet öncesi döneminin ürünü olması
V. Şölen adı verilen törenlerde söylenmesi
Numaralı açıklamalardan hangisi, koşuk ve sagunun ortak bir özelliği değildir?

Coşku ve heyecanı dile getiren metinlerden olan ----------larda aşk, doğa, kahramanlık; --------larda ölüm; günümüzdeki atasözlerinin karşılığı olan ----------larda ise yaşam tecrübeleri dile getirilmiştir.
Yukarıda boş bırakılan yerlere, sırasıyla aşağıdakilerden hangileri getirilmelidir?

I.
Alp Er Tunga öldi mi
Issız acun kaldı mı
Ödlek öcin aldı mı
İmdi yürek yırtılır

II.
Kar buz kamuk (tümü) erişti (eridi)
Dağlar suyu akıştı
Köşkin (mavi) bulut örişti (yükseldi)
Kayık boluk egrişür (sallanır)
Bu iki şiirin karşılaştırılmasıyla ilgili olarak aşağıdaki açıklamalardan hangisi yanlıştır?