Geleneksel Türk Tiyatrosu Online Test -1

—- halkın uzun kış aylarında düğünlerde, bayramlarda eğlenmek ve vakit geçirmek için icat ettikleri temsili oyunlardır. Oyunun özelliğine ve mevsime göre kapalı veya açık yerlerde oynanır. Oyunlarda gerekli görülürse çok basit bir dekor fikrini veren malzemeler kullanılır. Duruma göre basit kostümlerden ve makyajdan da yararlanılır. Bu oyunlar sözlü geleneğe bağlıdır. Canlandırılan olay da genellikle köy hayatıyla bağlantılıdır.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

I. Karagöz → gölge oyunu
II. Orta oyunu → yeni dünya
III. Meddah → mendil
IV. Köy seyirlik oyunları → palanga
V. Hacivat → Pişekâr
Yukarıda numaralanmış terimlerden hangisi karşısındakiyle ilişkilendirilemez?

Orta oyununda yer alan bütün tipler, gölge oyununun (Karagöz) tipleri gibidir. Ama Karagöz perdesinde gösterilme olanağı olan doğaüstü yaratıklarla, hayvanlar, sandal, araba gibi binek araçları orta oyununda yer almaz. Orta oyununun iki ana kahramanı vardır: Pişekâr ve Kavuklu. Pişekâr kültürlüdür; Arapça, Farsça kelimelerle konuşur. Bu yönüyle gölge oyunundaki —-’a benzer. Kavuklu ise onu yanlış anlayarak komik durumu ortaya çıkarır ki o da —- tiplemesi gibidir. Her iki oyunda da kadın rolünü —- adı verilen erkekler oynar.
Bu parçada boş bırakılan yerlere sırasıyla, aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

—-, repertuarında her zaman hazır bulunan Köroğlu, Battal Gazi, Hz. Ali’nin kahramanlık hikâyeleri, Ferhat ile Şirin, Leyla ile Mecnun, Arzu ile Kamber, Aslı ile Kerem gibi halk hikâyelerini anlatır. Bunun yanı sıra yaşanmış olayları, duyduğu yeni aşkları derleyerek, sanatçı içgüdüleri ile bunları yeniden yorumlayarak, harmanlayarak, yerine göre uzatıp kısaltarak, seyircinin profiline ve izleme coşkusuna göre, o anda doğaçlama yoluyla anlatır. Diyebiliriz ki bu kişiler bazen anlatarak, bazen oynayarak mesleklerini icra ederler.
Bu parçada boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

(I) Bir oyuncunun tek başına hazırlayıp sunduğu Meddah, geleneksel Türk tiyatrosu arasında kabul edilir. (II) Meddah, bir olayı ya da hikâyeyi seyircilerin önünde hareketlere ve taklitlere dayandırarak anlatır. (III) Evrensel nitelikli tema ve olayları konu ederek seyirciye bir ders verme amacı taşır. (IV) Bu oyunda dekor yoktur, meddah söze başlayacağı zaman omzunda mendil, elinde bir bastonla sandalyeye oturur. (V) Mendili ağzını kapatarak değişik sesler çıkarmak, bastonu da yere vurarak seyircinin dikkatini çekmek ya da süpürge, tüfek ve at gibi kullanmak için yanında bulundurur.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde bilgi yanlışı yapılmıştır?

Seyircilerle çevrilmiş bir alanda, yazılı bir metne bağlı kalmadan, doğaçlama olarak oynanan bir oyundur. Pişekâr ve Kavuklu oyunun temel kişileridir. Bu oyunun Karagöz’den farkı perdede değil meydanda oynanması ve oyundaki kişilerin canlı olmasıdır.
Yukarıda tanıtılan tiyatro türü aşağıdakilerden hangisidir?

Çok kısa olan bu bölümde konu sona ermiş, olaylar çözülmüştür. Hacivat’ın Karagöz’e hitaben “Yıktın perdeyi eyledin viran / Varayım sahibine haber vereyim heman” şeklindeki repliği duyulduğunda seyirciye oyunun sonlandığı ilan edilmiş olur. Diğer görüntüler perdeden çekilirken en sonunda çengi gelir, müzik eşliğinde oynar.
Yukarıda gölge oyununun hangi bölümünden söz edilmektedir?