Enis Batur Kimdir? Hayatı, Sanatı, Edebi Kişiliği

Hayatı

Enis Batur, 28 Haziran 1952 yılında Eskişehir’de dünyaya geldi. Şirket-i Hayriye’nin kurucusu Hüseyin Hâki Bey’in torunu, eski Hava Kuvvetleri Komutanı Muhsin Batur’un oğludur. Çocukluğu Eskişehir, İstanbul ve Ankara’da geçti. Liseyi Saint Joseph ve Ankara Lisesi’nde okudu. Yükseköğrenimini ODTÜ’de başlayıp Paris’te tamamladı. Genç yaşta yayıncılık hayatına girdi. 1982’de Çağdaş Kent dergisini çıkardı, ilk sayıyla birlikte dergi, sıkıyönetim tarafından yasaklandı. 198-1984 yılları arasında Milliyet gazetesinin kültür bölümünü hazırladı. Çeşitli ansiklopedileri hazırladı. Uzun yıllar Yapı Kredi Yayınları’nı yönetti. Birçok edebi eserin Türkçeye çevrilmesine öncülük etti. 2017 yılının aralık ayından beri Kırmızı Kedi Yayınları’nın genel yayın yönetmenliğini yapmaktadır.

Enis Batur’un Edebi Kişiliği

• 1960’lı yıllarda edebiyat dünyasına adım atan sanatçı, yazı hayatına sinema ve film eleştirileriyle başlamıştır.
• Son derece üretken bir sanatçı olan Enis Batur; şiir, deneme, eleştiri, roman, anlatı, gezi yazısı gibi edebiyatın hemen her türünde eser kaleme almıştır.
• Enis Batur, klasik cümle yapısında oynamalar yaparak, heceleri, sözcükleri olduğundan farklı kullanıp kendine özgü bir şiir dili oluşturmuştur.
• Şiirlerinin yanında kültür basınında önemli bir yere sahiptir. Uzun yıllar boyunca çeşitli gazeteler, dergiler, yayınevlerinde yöneticilik yapmıştır.
• Şiirlerinde Latince, Fransızca, İngilizce ve Almanca sözcükler kullanmıştır. Eleştirmenlerce Türk kültürüne ve edebiyatına yabanı olmakla itham edilmiştir.
• Bazı şiirlerinde musikiye yer vermiş; somut, gerçek, dünyaya açık ve ideolojiden uzak şiirler yazmıştır.
• Şiirleri kendini hemen ele vermeyen, kapalı şekilde yazılmıştır.
• Şiirleriyle Cemal Süreya, Altın Portakal, Sibilla Aleramo, Necatigil ödüllerini, denemeleriyle TDK ödülünü kazandı.
• Sanatçı, denemelerinde edebiyat, modernizm ve sanat gibi konuları derinlemesine ele alarak geniş ve kapsamlı bir bakış açısı sunmaktadır. 90’lı yıllardan itibaren ise şehir monografileri ve kişisel seyahatnamelere odaklanmıştır

Enis Batur Eserleri

Şiir
Bir Ortaçağ Yalnızlığı (1973)
Eros ve Hgades: Suluboya İlkyaz Şiirleri (1973)
Nil: Şiirsel Metinler (1975)
Ara-Kitab (1976)
İblis’e Göre İncil (1979)
Kandil: Meseller Kitabı (1981)
Dış Kanama (1982)
Sarnıç (1985)
Tuğralar (1985)
Gri Divan (1990)
Koma Provaları (1990)
Perişey (1992)
Ağlayan Kadınlar Lahdi (1993)
Kuvve’den Fiil’e (1993)
Sütte Ne Çok Kan (1998)
Abdal Düşü (2003)
Ağırlaştırıcı Sebepler Dîvanı (2003)
Kandil (2004)
Doğu – Batı Divanı (2007)
Neyin Nesisin Sen (2009)
Doğu – Batı Divanı 2 (2008)
Frenhoferolmak (1997)
Raffi Portakal: Portakal’ın Yüzyılı (2015)
A Cappella (2015)
Yanık Divan (2016)
Karanlık Oda Şarkıları (2020)

Deneme
Ayna (1977)
Şiir ve İdeoloji (1979)
Tahta Troya: Eleştirel Araştırmalar (1974 – 1978) (1981)
Günebakan I: Alternatif: Aydın (1985)
Babil Yazıları (1986)
Otuz Kuş Birden Olmak (1986)
Estetik Ütopya (1987)
Viyana İçin Siyah Vals (1987)
Bu Kalem Bukalemun (1988)
Eşittir Sonsuz (1988)
Gergedanname (1988)
İkiz (1988)
Modern Dünya Edebiyatı Antolojisi (1988)
Günebakan II: Saatsız Maarif Takvimi (1995)
Saatsız Maarif Takvimi (1995)
Modernlerin Gecesi ve Şairin Alâaddin Hali ve Haşhâşim (1995)
Ya/zar (1996)
Yolcu (1996)
İskeletler Dansı (1997)
Ses, Harf, İmge (1997)
Bi-linç (1997)
Gönderen: Enis Batur (1991)
Başkalaşımlar (1992)
Hatay’da Bir Rolls-Royce (1992)
Küçük Kıpırtı Tarihi (1992)
Söz’lük (1992)
Perec Kullanım Kılavuzu (1993)
Gesualdo (1993)
Yazının Ucu (1993)
İçinizde Kaç Koridor Var? (2001)
Smokinli Berduş (2001)
Başka Yollar (2002)
Yazboz (2000)
Bi-linç (1997)
Gönderen: Enis Batur (1991)
Başkalaşımlar (1992)
Hatay’da Bir Rolls-Royce (1992)
Küçük Kıpırtı Tarihi (1992)
Söz’lük (1992)
Perec Kullanım Kılavuzu (1993)
Gesualdo (1993)
Yazının Ucu (1993)
İçinizde Kaç Koridor Var? (2001)
Smokinli Berduş (2001)
Başka Yollar (2002)
Yazboz (2000)
İki Deniz Arası Siyah Topraklar (1997)
Seyrüsefer Defteri (1997)
Sahici Trenler İçin Oyuncak Kitap (2003)
Mürekkep Zaman (2004)
Yazının Sınır Boyuna Yolculuklar: Edebiyat Üzerine Denemeler 2 (2014)
Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 (1997)
Karanlıktan Işık Yontanlar – Sanat Üzerine Denemeler 3 (2015)
Öteki Pusula – Sanat ve Edebiyat Üzerine Denemeler 4 (2016)
Modern Dünya Edebiyatı Antolojisi (1988)
Ölesiye Sanat (2013)
Kısa Kısas Kıssası (2020)

Roman
Şehir Meydanında Fıçı Yuvarlamak (2012)
Rakım Sıfır (2012)
Başka Yollar (2002)
Sır (Bir Oynaşı) (2009)
Kitap Evi (2014)
Basit Bir Es (2015)

Antoloji
Gütenberg Gökadasına Gezi (1993)
Unutulmuş Şiirler Antolojisi (1993)
Avrupa Güneşinin Doğduğu Yere Yolculuk (2001)
Rönesansın Serüveni (2005)
Günebakan III: Türkiye’nin Üçlemi (1998)
Modernizmin Serüveni: Bir “Temel Metinler” Seçkisi 1840-1990 (1997)

Diğer
Fatma Tülin: Bir (İki) Sergi Öncesinden Tablolar (1999)
Acı Bilgi: Fugue Sanatı Üzerine Bir Roman Denemesi (2000)
Aciz Çağ, Faltaşları (1998)
Perec Kullanım Kılavuzu (1993)
Beş Kıtada Türk Sey