Kemal Bilbaşar Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Kemal Bilbaşar, 1 Şubat 1910 tarihinde Çanakkale’de dünyaya geldi. Babası Kafkasya göçmeni polis başkomiseri Hüsnü Naim Efendi, annesi Bulgaristan göçmeni Nuriye Hanım’dır. Naim Efendi, Sofya Üniversitesi’nden mezun olduktan sonra Çanakkale’de ve Selanik’te görev yaptı. Vefatının ardından aile Çanakkale’ye, ardından 1915’te bombardıman nedeniyle ayrılıp Eskişehir’e taşındı. Nuriye Hanım, 1918’de Avni Bey ile evlendi ve bu evlilikten Cemal, Emel, Neriman adında çocukları oldu. Kemal Bilbaşar, sık sık yer değiştirdiği için düzenli bir eğitim hayatı sürdüremedi. Eskişehir’de Turan Numune ve Sungur Tekin ilkokullarına devam etti. Eskişehir’den ayrılmak zorunda kaldıkları için öğrenimini yarıda bıraktı, kısa süre Ankara’da kaldı ve Kayseri’de Bünyan İlkokulu’na devam etti. Son olarak Hadımköy Muhtelit Mektebi’nde ilkokulu tamamladı.

1924’te Edirne Erkek Muallim Mektebi’ne başlayan Kemal, 1929’da mezun olduktan sonra Babaeski ve Vize’de öğretmenlik yaptı. 1931’de Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü’ne kaydoldu ve 1935’te mezun oldu. Aynı yıl Bedia Bilge ile evlendi, Taran ve Esin adında iki çocuğu oldu. 1935’te askere giden Kemal Bilbaşar, Halıcıoğlu Yedek Subay Okulu ve İzmir’de görev yaptı. 1936’da terhis olduktan sonra Nazilli Ortaokulu’na, 1937’de İzmir Karataş Ortaokulu’na tayin oldu ve burada 24 yıl öğretmenlik yaptı. 1961’de emekli olup kısa bir süre siyasete atıldı ve 1964-65’te Amerika’da bulundu. Dönüşünde İstanbul’a yerleşti ve burada vefat etti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.

Kemal Bilbaşar’ın Edebi Kişiliği

Eserlerinde genellikle küçük kasaba ve köylerde yaşayanların hayatını toplumcu gerçekçi bir anlayışla yansıttı.
Cemo ve Memo adlı romanlarıyla ünlendi. 1967 yılında, Cemo isimli romanıyla Türk Dil Kurumu Roman Ödülü kazandı.
Edebiyatı, memleket insanının dertlerini gün yüzüne çıkarmak ve onlara çözüm bulmak amacıyla kullandı.
Eserlerinde halk masal ve öykü deyişlerine de yer verdi.
1960’tan sonra yazdığı romanlarında ekonomik ve teknolojik gelişmelerden payını alamayan, çağa ayak uyduramayan köylülerin sorunlarını işledi.
18’inci yüzyıl sonlarında Osmanlılarla birlikte Ruslara karşı mücadele eden Abhaz ve Adige Çerkezlerinin sert yaşam koşullarını geleneksel renklerini ortaya çıkararak anlattı.
En tanınmış romanı Cemo’da, Doğu Anadolu’daki ağalık sistemi, etnik gruplar, siyasi gelişmeler ve kadın erkek ilişkilerini yerel bir üslupla anlattı.
Hikâyelerinde Refik Halit’in başlattığı hicivci memleket hikâyeciliği anlayışını devam ettirdi.