Mehmet Akif Ersoy Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Mehmet Akif Ersoy, 20 Aralık 1873’te İstanbul’un Fatih ilçesinde doğdu. Babası, Mehmet Tahir Efendi, Arnavutluk’un İpek kasabasından gelmiş bir müderristir. Mehmet Akif, küçük yaşta annesi Emine Şerif Hanım’dan Kur’an-ı Kerim öğrenmeye başladı. 1878’de Fatih İbtidai Mektebi’ne başladı. Babasından Arapça dersleri alarak eğitimini ilerletti ve 1882’de iptidaiyi bitirip Fatih Merkez Rüştiyesi’ne girdi. Bu dönemde güreşle ilgilendi ve Fransızca öğrenmeye başladı.

1885’te girdiği Mekteb-i Mülkiye’yi, babasının ölümü ve evlerinin yanması nedeniyle bırakmak zorunda kaldı. 1889’da girdiği Mülkiye Baytar Mektebi’ni 1893’te birincilikle bitirdi ve Ziraat Bakanlığı’nda işe başladı. 1898’de İsmet Hanım ile evlendi ve üçü kız, üçü erkek altı çocuk sahibi oldu.

1908’de İkinci Meşrutiyet’in ilanıyla Servet-i Fünun dergisinde yazmaya başladı. 1908’de Eşref Edip ile Sırat-ı Müstakim dergisini çıkardı. Balkan Savaşları sırasında halkı bilinçlendirmek için vaazlar verdi. 1913’te Mısır’a giderek Camiül Müessetün Nefiyye’de Türkçe dersleri verdi.

Kurtuluş Savaşı’nın başladığı dönemde Burdur milletvekili oldu ve Ankara’ya gitti. 1921’de milli marş yarışmasına katıldı ve İstiklal Marşı kabul edildi. 1923’te Mısır’a giderek Camiül Müessetün Nefiyye’de edebiyat dersleri vermeye başladı. 1936’da siroz hastalığı nedeniyle İstanbul’a döndü ve 27 Aralık 1936’da vefat etti. Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi.

Mehmet Akif Ersoy Edebi Kişiliği

İstiklal Şairimiz Mehmet Akif Ersoy, milli edebiyat anlayışının hakim olduğu bir dönemde yaşamasına rağmen dil anlayışı ve ideoloji açısından bağımsız kalmayı tercih etmiştir. Yaşamı boyunca kendi sanat anlayışı doğrultusunda ilerlemiştir.
İslam inancına ve ahlaki değerlere bağlı bir şairdir. Şiirlerinde dini temalar ve öğütler sıkça yer alır. İslami değerlere olan bağlılığını ve bu değerleri yayma arzusunu eserlerine yansıtmıştır.
Batı edebiyatını ve kültürünü yakından takip etmiş, özellikle Fransız edebiyatından etkilenmiştir. Ancak Batı’yı eleştirirken İslam ve doğu kültürünü yüceltmiş, kendi kültürel değerlerine bağlı kalmıştır.
Şiirlerinde toplumun sorunlarına ve gerçeklerine eğilmiş, halkın dertlerini dile getirmiştir. Gerçekçi bir yaklaşım benimseyerek toplumsal eleştirilerde bulunmuştur.
Didaktik şiirleriyle öne çıkan Akif, okuyucularına ahlaki ve toplumsal dersler vermeyi amaçlamıştır. Şiirlerinde nasihat ve öğüt verici bir üslup kullanmıştır.
Manzum hikaye türünde önemli eserler vermiştir. Bu türdeki eserleriyle olayları şiir formunda anlatmıştır. “Küfe” ve “Seyfi Baba” gibi manzum hikayeleri bu türün örneklerindendir.
Tüm şiirlerinde sadece aruz ölçüsünü kullanmış, aruzu Türkçeye en iyi uygulayan şairler arasında gösterilmiştir.
Kurtuluş Savaşı döneminde yazdığı şiirlerle milli mücadeleyi desteklemiş, halkı bağımsızlık mücadelesine teşvik etmiştir. “İstiklal Marşı” bu dönemin en önemli eserlerindendir.
Mehmet Akif, sadece bir şair değil, aynı zamanda bir vaizdir. Vaazlarında toplumsal ve dini konulara değinmiş, halkı bilinçlendirmeye çalışmıştır. Vaazlarındaki dili ve üslubu şiirlerine de yansımıştır.
Sanatçının başyapıtı olan “Safahat,” yedi kitaptan oluşan bir şiir kitabıdır. Bu kitapta Osmanlı’nın son dönemleri, milli mücadele ve sosyal sorunlar ele alınmıştır. Safahat, dönemin toplumsal ve siyasi panoramasını yansıtır.