Sabahattin Kudret Aksal Kimdir? Hayatı, Edebi, Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Sabahattin Kudret Aksal, 25 Mart 1920’de İstanbul’un Beşiktaş semtinde dünyaya geldi. Babası Sadettin Bey ve annesi Asiye Hanım’dır. İlkokula 1926 yılında Beşiktaş Şark İdadisi’nde başladı ve 1931’de mezun oldu. Ortaokul eğitimini 1934’te Özel Işık Lisesi’nde tamamladı ve 1937’de aynı lisenin lise bölümünden mezun oldu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne girdi, ancak bu bölümü tamamlamadan ayrıldı. 1938 yılında aynı üniversitenin Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü’ne kaydoldu ve 1943’te bu bölümü bitirdi. 1943 yılında hayatını Fatma Münire Bütün ile birleştirdi.

1943-1948 yılları arasında İstanbul’da çeşitli liselerde felsefe öğretmeni olarak çalıştı. 1948-1949 yıllarında askerlik hizmetini nakliye subayı olarak tamamladı. 1950-1951 yıllarında Çalışma Bakanlığı’nda iş müfettişliği yaptı. 1952-1970 yılları arasında İstanbul Belediyesi Müfettişliği görevinde bulundu, bazı ara dönemler olsa da bu görevini sürdürdü. 1970’te İstanbul Belediye Konservatuarı Tiyatro Bölümünde öğretmenliğe başladı ve 6 Mayıs 1977’de emekli oldu. 19 Nisan 1993’te İstanbul’da hayatını kaybetti. Mezarı Üsküdar’daki Karacaahmet Mezarlığı’ndadır.

Sabahattin Kudret Aksal’ın Edebi Kişiliği

• Sabahattin Kudret Aksal, şiirle başladığı sanat hayatını hikâye ve oyunlarıyla devam ettirdi.
• İlk şiirlerinde heceyi kullanmış, sonra Garip akımı, en son İkinci Yeni anlayışına yakın şiirler yazmıştır.
• Kent insanının gündelik ilişkilerini tutum ve davranışlarını, hayata bakışını simge ve soyutlamalarla şiirine aktarmıştır.
• Hikâye ve tiyatrolarında psikolojik unsurları öne çıkarmıştır.
• Öykülerinde genellikle küçük insan tipini ve duruşunu anlatmıştır.
• Soyutlamaların, aklın sınırını zorlayan ögelerin, alegorik anlatımın hissedildiği oyunlarında kendi çıkış yolunu arayan orta sınıf aydınına, ruhsal çözümlemelere ve dramatik olaylara yer vermiştir.
• Çevirileri ve sanat üzerine yazdığı yazıları ile de ön plana çıkmış bir isimdir.
• En önemli tiyatro eseri olan “Kahvede Şenlik Var”da kahvehanede buluşturduğu bir kadınla bir erkekten hareketle; kadın ve erkeğin hayata, evliliğe ve karşı cinse bakışını, evliliğin bir çıkar anlaşması olduğunu gözler önüne serdi. Eser, 1980’de Avni Dilligil, 1990’da Kültür Bakanlığı Tiyatro Onur Ödülü’ne layık görüldü.
• “Şakacı”da evin reisi Ragıp Bey’in telgrafla gelen ölüm haberiyle ailenin rahatlaması fakat Ragıp Bey’in bir gün çıkıp gelmesiyle ailenin huzursuz olması ve istenmediğini anlayan Ragıp Bey’in evi terk edip gitmesini konu edindi.
• “Bir Odada Üç Ayna”da bir ailenin kuruluş, gelişme ve dağılma aşamasını, “Tersine Dönen Şemsiye”de evli bir erkeğin başka bir kızla evlenmek üzereyken tekrar evine, karısına dönmesini ele aldı.
• “Kral Üşümesi”nde yöneten ve yönetilen ilişkisi ekseninde ülkesini baskı altında tutan bir kralın düşünceyi, canlılığı, fikir tartışmasını engelleyerek sonunda ölüme mahkûm olması anlatılır. Yazar, kraldaki mutlak gücün aynı zamanda kendi kendisini de yok etiğini vurgulamaktadır.

Sabahattin Kudret Aksal Eserleri

Şiir
Şarkılı Kahve
Gün Işığı
Duru Gök
Elinle
Eşik
Çizgi
Zamanlar
Bir Zaman Düşü
Buluşma
Batık Kent
Bir Gün İstanbul
Bir Resimde Atatürk
Atatürk Anadolu’da
Anadolu’muz

Öykü
Gazoz Ağacı
Yaralı Hayvan

Oyun
Evin Üstündeki Bulut
Şakacı
Bir Odada Üç Ayna
Tersine Dönen Şemsiye
Kahvede Şenlik Var
Kral Üşümesi
Bay Hiç
Önemli Adam

Deneme
Geçmişle Gelecek