edebiyatimiz.com Yeni müfredata uygun ders notları
Hayatı
Vedat Türkali, 13 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’da doğdu. Asıl adı Abdulkadir Pirhasan olan yazar, Samsun Lisesi’nde okuduktan sonra 1942 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nden mezun oldu. Aynı yıl hayatını Merih Pirhasan ile birleştirdi. Maltepe Askeri Lisesi ve Kuleli Askeri Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptıktan sonra 1951’de siyasi eylemleri sebebiyle tutuklanmış; 9 yıl ceza almış 7 yıl sonunda koşullu olarak serbest kalmıştır. Cezaevinden çıktıktan sonra Rıfat Ilgaz ile ortak bir yayınevi kurdu. Senaristlik ve yönetmenlik denemelerinde bulundu. TKP’nin eski üyelerinden olan Vedat Türkali, 2002 seçimlerinde DEHAP’dan aday olarak aktif siyasete atılmıştır. 29 Ağustos 2016 tarihinde, 97 yaşında, Yalova’da hayatını kaybetti.
Vedat Türkali’nin Edebi Kişiliği
- Edebiyat yaşamına şiirle başladı ancak bu alanda çok fazla söz sahibi olamadı.
- Hapishaneden çıktıktan sonra sinemaya yöneldi. Yılmaz Güney, Kemal İnci ve Suphi Kaner ile tanıştı, senaristlik ve yönetmenlik yaptı. Toplum sorunlarına değinen ve gerçekçi bir bakış açısı içeren pek çok senaryo yazdı.
- Siyasi yönü ağır basan bir sanatçı olan Vedat Türkali, 70’li yıllarda edebiyat dünyasında etkin olmaya başlamış ve bu etkinliğini ölümüne kadar sürdürmüştür.
- Tiyatro ile de ilgilendi. Dallar Yeşil Olmalı isimli oyunu 1970 TRT Sanat Ödülleri Yarışması’nda başarı ödülü kazandı. Tiyatroda da tıpkı romanlarında olduğu gibi politik konulara yer vermesiyle dikkatleri çekmiştir.
- Vedat Türkali, edebiyat dünyasına ismini, ilk romanı olan “Bir Gün Tek Başına” ile duyurdu. Bu romanında 27 Mayıs 1960 darbesini hazırlayan aylarda aydınların yaşadıkları bunalımları ele aldı. Bu romanı ile Milliyet Yayınları 1974 Roman Armağanı’nı kazandı. “Bir Gün Tek Başına”, 1976 yılında da Orhan Kemal Roman Armağanı’nın sahibi oldu.
Vedat Türkali Eserleri
Roman
Bir Gün Tek Başına
Mavi Karanlık
Tek Kişilik Ölüm
Güven
Kayıp Romanlar
Bitti Bitti Bitmedi
Yalancı Tanıklar Kahvesi
Oyun
Dallar Yeşil Olmalı
Bu Ölü Kalkacak
Şiir
Eski Şiirler, Yeni Türküler
Anı
Bu Gemi Nereye
Komünist
