Ece Ayhan Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Ece Ayhan, 10 Eylül 1931 tarihinde Datça’da doğmuştur. Asıl adı Ece Ayhan Çağlar’dır. Babası Behzat Çağlar, annesi Ayşe Çağlar’dır. Ece Ayhan, ilkokula 1938’de Çanakkale Eceabat’ta başlamış, ailesinin İstanbul’a taşınması üzerine ilkokulu İstanbul’da Hırka-i Şerif İlkokulu’nda tamamlamıştır. Daha sonra Zeyrek Ortaokulu’nda ve Taksim Lisesi’nde öğrenim görmüştür. Cemal Süreya ve Sezai Karakoç gibi “parasız yatılı” okumuş, onlarla Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesinde yüksek öğrenim görmüştür. Bu yüzden İkinci Yeni’yi “parasız yatılı” veya “mülkiyeliler” hareketi olarak değerlendirmiştir. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesinden mezun olduktan sonra kaymakamlık yapmış, daha sonra memurluktan ayrılarak çeşitli yayınevlerinde redaktörlük yapmış ve ölünceye kadar yoksul bir hayat sürmüştür. 1974 yılında beyninde bir hastalık ortaya çıkmış, hayatının sonuna kadar bu hastalığın yarattığı sıkıntıları çekmiştir. Bir dönem huzurevinde kalmış, 2001 yılında babasının memleketi olan Çanakkale’ye yerleşmiştir. Ece Ayhan, 2 Temmuz 2002’de hayatını kaybetmiştir.

Ece Ayhan’ın Edebi Kişiliği

• Ece Ayhan, İkinci Yeni şiir anlayışının önemli isimlerindendir.
• İlk şiiri 1954 yılında “Türk Dili”nde yayımlanmıştır. 1954-55 yılları arasında   Türk Dili, Varlık ve Yenilik dergilerinde çıkan şiirlerinden sonra, Pazar Postası, Seçilmiş Hikâyeler ve Yeditepe dergilerinde yazmıştır.
• “İkinci Yeni” ismine karşı çıkarak sivil şiir, sıkı şiir, kara şiir adlarından birini önermiştir.
• Disiplinli bir yaşam tarzı ve memurluk hayatının getirdiği alışkanlıklar nedeniyle “hırçın şair”, “huysuz şair” olarak anılmıştır.
• Kendine özgü çağrışımlar ve göndermelerle örülü şiirleriyle hem Türk şiirinde hem de İkinci Yeni içinde farklı bir kanal açmıştır.
• Şiirlerinde, dünyaya karanlık bir bakış açısı; aklın sınırlarını zorlayan ve sürrealizmi çağrıştıran bir kurgu; tarihe, coğrafyaya, sokak yaşantısına, ekonomiye göndermeler; ölüm ve arzu iç içeliğiyle örülmüş bir lirizm vardır.
• Dilin uçlarında dolaşan, ortalamaya ve sıradanlığa teslim olmamayı ilke edinen ve aykırı üslup taşıyan şiirler yazmıştır.
• Kelimeleri bozan, cümleleri tersyüz eden ve görüntülerle imge yakalamaya çalışan kural dışı bir ifade tarzı benimsemiştir.
• İmgeyi önemsemiş, şiiri “imgeler sanatı” olarak algılamış, alışılmamış bağdaştırmalara sıkça yer vermiştir.
• İkinci Yeni’nin en kapalı, en çok yadırganan şairi olmuştur.
• Ortalamaya ve sıradanlığa teslim olmamayı ilke edinen ve aykırı üslup taşıyan şiirler yazmıştır.
• “Kınar Hanım’ın Denizleri” kitabında sürrealizmi çağrıştıran bir kurguyla tarih, coğrafya, sokak hayatı ve ekonomiye dair unsurlara yer vermiştir.
• Mensur şiirlerini “Bakışsız Bir Kedi Kara” ve “Ortodoksluklar” adlı yapıtlarında toplamıştır.
• Meydan Larousse ansiklopedisinin yazımında görev almıştır.
• Çeşitli sinema dergilerinin yönetim kadrosunda bulunmuştur.

Ece Ayhan Eserleri

Şiir
Kınar Hanım’ın Denizleri
Bakışsız Bir Kedi Kara
Ortodoksluklar
Kolsuz Bir Hattat
Zambaklı Padişah
Devlet ve Tabiat
İçin Şiirler
Sivil Şiirler
Yort Savul
Bütün Yort Savul’lar!
Çok Eski Adıyladır

Günlük
Defterler
Yeni Defterler
Başıbozuk Günceler

Mektup
Hoşça Kal
Anacığım Merhaba
Kardeşim Âkif

Röportaj
Ece Ayhan Çağlar Anlatıyor
Hay Hak! Söyleşiler
Kolsuz Bir Hattat

Deneme
Yalnız Kardeşçe
Şiirin Bir Altın Çağı
Aynalı Denemeler
Dipyazılar
Morötesi Requiem
Sivil Denemeler Kara
Bir Şiirin Bakır Çağı