Edirneli Nazmi Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

İLGİLİ YAZILAR

Hayatı

Edirneli Nazmi, 16. yüzyıl şairlerindendir. Asıl adı Mehmet’tir. Hayatı üzerine ayrıntılı bilgi bulunmamaktadır. Edirne’de dünyaya geldiği bilinen şairin silahtarlar zümresinden olduğu, ahkâm kâtipliği yaptığı düşünülmektedir. Nazmi, daha sonra yeniçeri ocağına dahil olmuş, Yavuz Sultan Selim’in İran ve Mısır seferlerine katılmıştır. Kanuni Sultan Süleyman’ın hükümdarlığında da orduda görev yaptığı bilinmektedir. Hatta İran seferi sırasında Pasin haracı kendisine verilmiş, zorluklar içinde topladığı parayı İstanbul’a döndüğünde çaldırmış ve bu parayı ödemek için de ayrıyeten borçlanmıştır. Bir dönem Baba Efendi olarak bilinen Nakşibendi şeyhi Filibeli Mahmut Efendi’nin koruyuculuğuna sığındığı da eldeki bilgiler arasındadır. Edirneli Nazmi 1555 yılında hayatını kaybetmiştir.

Edirneli Nazmi Edebi Kişiliği

Divan şiirinin zirve dönemi olan 16. yüzyılın diğer şairleri ile kıyaslandığında Edirneli Nazmi’nin edebi açıdan zayıf kaldığı söylenebilir.
Türk-i Basit akımının önemli savunucularından olmuştur. Bu anlayışla gazel, kaside, terkib-i bent, müstezat ve murabba biçimlerinde manzumeler yazmıştır. Dilimizde yabancı sözcüklerin kullanılmasına karşı çıkmış, Türkçe ile de manzume yazılabileceğini göstermeye çalışmıştır.
Bir çeşit tezkire sayılan Mecmaü’n-Nezair adlı derlemesiyle tanınmıştır.
Eserlerinde şiirsellikten uzak, yapay bir üslup gözlenmektedir. Şiirlerinde çeviri havası sezilir.
Edineli Nazmi’nin eserleri dil tarihimiz açısından önem taşır. Özellikle Mecmaü’n-Nezair, kendisinden önceki ve elimizde divanı bulunmayan şairlerin yapıtlarını kapsaması açısından çok önemlidir. Bu eserin bir nüshası Nuruosmaniye Kütüphanesi’nde bulunmaktadır.
48000 beyitlik bir divanı vardır. Bu divan, Fuat Köprülü tarafından bulunmuş ve Divan-ı Türki-i Basit adıyla yayımlanmıştır.
Divanında birçok tarihi olaya tarih düşen şair, bu olayların aydınlatılmasında önemli bir rol oynamıştır.