edebiyatimiz.com Yeni müfredata uygun ders notları
Hayatı
Güngör Dilmen, 27 Mayıs 1930 tarihinde Tekirdağ’da doğdu. Çevirmen Mehmet Süreyya Bey ile öğretmen Servet Hanım’ın çocuğudur. İlk öğrenimini Çanakkale ve Biga’da, orta öğrenimini ise İstanbul’da İngiliz Ortaokulu’nda, liseyi Çapa Lisesi’nde tamamladı. Bir süre kimya öğrenimi aldıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Klasik Filoloji bölümüne geçti; 1960 yılında mezun oldu. Üniversite eğitimini tamamladıktan sonra 1961’de Amerika’ya giderek tiyatro eğitimi aldı. Anadolu Üniversitesi, Boğaziçi Üniversitesi ve İstanbul Üniversitesi’nde etimoloji dersi verdi. Ben Anadolu adlı tek kişilik oyun, İngilizce, Almanca, Fransızca ve İtalyancaya da çevrilerek, yurtdışında ve yurtiçinde çeşitli topluluklar tarafından sahnelendi. 8 Temmuz 2012’de İzmir’de hayatını kaybetti.
Güngör Dilmen’in Edebi Kişiliği
- Edebiyat yaşamına şiirle başlamış. İlk şiiri 1956’da Yücel dergisinde yayımlanmıştır.
- Güngör Dilmen, edebiyatımızda absürt tiyatronun temsilcileri arasındadır. Edebiyatımızın ilk absürt tiyatro örneği olan “Canlı Maymun Lokantası“nı kaleme almıştır.
- Eserlerinde sıklıkla mitolojik ve tarihi konuları ele alan sanatçı, “Midas’ın Kulakları,” “Midas’ın Altınları,” ve “Midas’ın Kördüğümü” gibi eserlerinde mitolojiden esinlenmiştir. “Ak Tanrılar,” İspanyol-Meksika tarihini, “İnsan-Devlet Mithat Paşa” ise Osmanlı tarihini konu edinmiştir.
- Anadolu mitolojisi ve Türk destanlarına da yazarın işledi konular arasındadır. “Deli Dumrul” ve “Ben, Anadolu” gibi eserlerinde bu konuları işlemiştir.
- Oyunlarında ritmik bir dil kullanmış ve görselliğe büyük önem vermiştir. Koro ve dans unsurlarını da sıkça kullanmıştır.
- Karakterlerin iç dünyalarına, psikolojik durumlarına odaklanmış, tarihi olayları ve mitolojik temaları psikolojik bir perspektiften ele alır. Sosyal sorunlara, emperyalizm, kapitalizm ve otorite eleştirilerine sıkça yer vermiştir.
- “İttihat ve Terakki” sinema filmi ile “Bağdat Hatun” dizi senaryosu çalışmaları yapmıştır.
- Tiyatro alanında incelemeler de yapan Güngör Dilmen, Türk tiyatrosunun gelişmesine ciddi katkılarda bulunmuş, klasik tiyatroyu modern tekniklerle harmanlamıştır.
- İstanbul Şehir Tiyatrosunda ve İstanbul Radyosunda çalıştı.
- Sinema-Tiyatro Dergisi’nin açtığı bir perdelik oyun yarışmasında “Midas’ın Kulakları” adlı oyunuyla ödül alınca sesini duyurmuştur.
- İstanbul Şehir Tiyatrolarında yönetmen yardımcılığı yapmıştır.
Güngör Dilmen Eserleri
Tiyatro
Canlı Maymun Lokantası
Midas’ın Kulakları
Midas’ın Altınları
Kurban
İttihat ve Terakki
Avcı Karkap
Ak Tanrılar
Bağdat Hatun
Hasan Sabbah
Aşkımız Aksaray’ın En Büyük Yangını
Küpçü Hamit
Anzavur
Deli Dumrul
Ben Anadolu
İnsan ve Devlet
