Murat Çobanoğlu Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Murat Çobanoğlu, aşıklık geleneğinin canlılığını koruduğu 1940 yılında Kars’ın Arpaçay ilçesinin Koçköyü beldesinde dünyaya gelmiştir. Çobanoğlu’nun babası da kendisi gibi bir saz şairi olan Âşık Gülistan’dır. Usta-çırak ilişkisiyle yetişmemiştir, ilkokulu bitirdikten sonra rüyasında bade içerek (ilham alarak) âşık olmuştur.

Çobanoğlu, âşıklık yeteneğine geçişini şöyle anlatır: “Göç mevsimi yaylaya göçerken susadım. Yol kenarında bulunan çeşmeye su içmeye gittim. Ben oyalanınca göçlerimiz dağı aştı. Akşamın alacakaranlığında uyuyakaldım. İşte o zaman nasibim olan âşıklık ilhamı bana verildi. Sabah, yaylada beni bulamayan babam düşer yollara, beni aramaya. Beni çeşmenin başında uyurken bulunca, âşık olacağımı söyledi. Saz aldı ve saz tutmasını öğretti. O zamandan bu yana saz çalmaya, şiir ve türküler söylemeye başladım.”

1966 yılından başlayarak sürekli olarak Konya Âşıklar Bayramına katılmıştır. Artvin, Konya, Erzurum ve Mut’ta yapılan yarışmalarda dereceler alan Murat Çobanoğlu, özellikle atışma dalında başarı göstermiştir. Son dönemin en büyük aşıklarından olan sanatçı, 26 Mart 2005 tarihinde Ankara’da vefat etti.

Murat Çobanoğlu’nun Edebi Kişiliği

Cumhuriyet Dönemi aşık tarzı halk şiiri temsilcilerindendir. İlk şiirlerinde “Yanani”, ondan sonra da “Çobanoğlu” takma adını kullanmıştır.
Saz çalışındaki mahareti, gür sesi ve şiirlerinde millî duyguları işlemesiyle dikkati çekmiştir.
Pek çok âşıkla atışması olan sanatçının üç bine yakın şiiri bulunmaktadır.
Kars’ta “Çobanoğlu Halk Ozanları Kahvesi”ni açıp işleten şair, yurt içinde ve dışında düzenlenen bazı şenliklere katılmıştır.
Çok sayıda radyo ve televizyon programına katılıp âşıklık geleneğini günümüz insanına tanıtılmasına öncülük etmiştir.
Başta Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere çeşitli illerde düzenlenen yarışmalarda birçok birincilik kazanmıştır.
Türkiye dışında, Avrupa’dan İran’a dek birçok ülkede konserler verip yarışmalara katılan Murat Çobanoğlu. Azeri âşıklardan Elesker ve Gaşem’le karşılaşmıştır.
Âşıklık geleneğinin bir parçası olan türkülü hikâyeler anlatma konusunda da başarılı örnekler veren Çobanoğlu, kendi türkülerinin yanı sıra usta malı türküleri de genç kuşaklara aktardı. Meşhur “Kiziroğlu Mustafa” türküsünü tüm Türkiye’ye tanıtıp sevdiren âşıktır.
Kendisi gibi Karslı olan Şeref Taşlıova ile birlikte Âşık Şenlik geleneğini başarıyla sürdüren sanatçılardandır.
Kars Belediyesi, her yıl 6-7-8 Mayıs tarihlerinde onun anısına Murat Çobanoğlu Âşıklar Bayramı düzenlemektedir.
Çobanoğlu’na ilişkin Ali Kafkasyalı’nın hazırladığı Âşık Murat Çobanoğlu, Hayatı-Sanatı-Eserleri (1998) adlı bir kitap bulunmaktadır.