Orhan Duru Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Orhan Duru, 18 Aralık 1933 tarihinde İstanbul Rumelihisarı’nda doğdu. Tam adı Mehmet Orhan Duru’dur. Babası İbrahim Etem Duru, annesi Hatice Hacer Hanım’dır. Henüz beş yaşındayken, 1938’de aile İstanbul’dan Çankırı’ya taşındı. İlköğrenimini 1945’te Çankırı İlkokulu’nda tamamladıktan sonra İstanbul’a dönüp Beşiktaş Birinci Erkek Ortaokulu’na devam etti. Akciğer zarı iltihabı sebebiyle ortaokulu Afyon’da tamamladı. Daha sonra yatılı olarak Afyon Lisesi’ne başlayıp 1951 yılında mezun oldu. Lise yıllarında annesini kaybeden yazar, yüksek öğrenimine Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde başladı.

1956 yılında üniversiteden mezun olduktan sonra İstanbul’a gidip birkaç ay veteriner olarak çalıştı. 1959’da Urfa’ya atandı ve Ankara Üniversitesi Veterinerlik Fakültesi’nde asistan oldu. Aynı yıl ilk öykü kitabı “Bırakılmış Biri” yayımlandı. 1960 Darbesi sonrası görevine son verilen yazar, edebiyat dünyasına yöneldi. Fransızca ve İngilizce öğrendi ve 1961’de Ulus gazetesinde çalışmaya başladı. 1962’de gazetenin bursuyla Amerika’ya gidip Rocky Mountain News gazetesinde çalıştı. Ankara’ya dönünce Cumhuriyet gazetesinde çalışmaya devam etti. 1965’te Sezer Özlü ile evlendi. 25 Ocak 2009’da prostat kanseri nedeniyle vefat etti.

Orhan Duru’nun Edebi Kişiliği

Mavi, Evrim, Yeni Ufuklar, Pazar Postası, Yelken ve Dost gibi dergilerde yazmıştır. Yazılarıyla edebiyat ve sanat dünyasında dikkat çekmiş, ancak geniş bir okur kitlesine ulaşamamıştır.
“A Kuşağı” ve “Mavi Hareketi” yazarları arasında yer almıştır. Ferit Edgü, Yüksel Arslan, İlhan Berk, Bilge Karasu gibi isimlerle yakın ilişkisi olmuştur.
Çeviri, gezi yazısı, inceleme ve deneme türünde eserler vermiş, özellikle öyküleriyle tanınmıştır.
Öykülerinde kültür, edebiyat, sanat, teknoloji, siyaset, tarih, müzik gibi alanlardan yararlanarak özgün bir atmosfer oluşturmuştur.
İlk öykülerinde imge ve çağrışımlarla okuru şaşırtmayı hedeflemiştir.
Çehov tarzında “küçük insan” tiplerini işlemiştir.
Gündelik olayları, mekan ve çevre ayrıntılarını gerçekçi bir üslupla ele almıştır.
Korku/gerilim ve bilim-kurgu öykülerinde varoluşsal bir hava sezilir.
Olay, kişi ve kavramları gündelik kullanımlarının dışına çıkararak farklı bir bakış açısı sunmuştur.
Kara mizah ve ironi kullanarak toplumsal ve ideolojik eleştiriler yapmıştır.
Parodi, metinlerarasılık ve üstkurmaca gibi postmodern anlatım tekniklerini kullanmıştır.
Devrik cümleler ve olağandışı betimlemelerle yabancılaştırıcı etki yaratmıştır. İlerleyen dönemlerde üslubu daha tutarlı ve kurallı hale gelmiştir.
“İşçiler” adlı öyküsüyle TRT Sanat Ödülleri Yarışmasında başarı ödülü kazanmıştır. Sarmal-Toplu Öyküler ile Sedat Simavi Vakfı Edebiyat Ödülü’nü almıştır. Fırtına adlı öykü kitabıyla ise Sait Faik Hikaye Armağanı’nı Erdal Öz ile paylaşmıştır.