Şemsettin Sami Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Şemsettin Sami, 1 Haziran 1850 tarihinde Yanya’da doğan Şemsettin Sami, dönemin aydın ailelerinden birine mensuptur. Galatasaray Spor Kulübü’nün kurucusu Ali Sami Yen’in babasıdır. İlk öğrenimini Yanya’da görmüş, 1872’de İstanbul’a gelerek Matbuat Kalemine girmiştir. Kendi yayımladığı “Sabah” gazetesinde yayımladığı makalelerle basım-yayın çevrelerince tanınan Şemsettin Sami bir arlık Trablusgarp’a sürgün gönderilmiş, daha sonra affedilmiştir. Bir süre küçük memuriyetlerde bulunduktan sonra saraya alınarak askeri teftiş komisyonu başkatipliği vazifesine getirilmiştir. Hayatının son dönemlerini Erenköy’deki köşkünde geçiren Şemsettin Sami, 1 Temmuz 1904’te hayatını kaybetti.

Şemsettin Sami’nin Edebi Kişiliği

Şemsettiin Sami, Tanzimat birinci dönem yazarlarındandır.
Çeşitli gazetelerde çalışmış, kendisi de gazete ve dergiler yayımlamıştır.
Tanzimat döneminde dil, sözlük, tercüme ve ansiklopedi alanında yaptığı çalışmalarıyla tanınan bir yazarımızdır.
Edebiyatımızda ilk yerli roman olarak kabul edilen “Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ın yazarıdır. 1872’de Hadika gazetesinde tefrika edilmeye başlanan bu roman 1973 senesinde tamamlanmıştır.
“Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat” adlı romanda teknik kusurlar nedeniyle sert eleştirilere maruz kalmıştır.
Roman dışında tiyatro türünde de eserler kaleme almıştır.
Şemseddin Sami, zamanının en büyük dil bilgini sayılmaktadır. Türk dilinin gelişmesi, sadeleşmesi, dil bilgisinin derlenip toparlanması ve sözlük oluşturulması için çok büyük çaba göstermiştir.
Osmanlı devletinin modernleşerek güçlenmesini savunmuş, bunun için imparatorluğun ortak dili olan Türkçenin önemini vurgulamıştır.
Göktürk Yazıtlarını ve Kutadgu Bilig’i Türkiye Türkçesine çeviren ilk kişidir.
Dünya klasiklerinden Sefiller’i ve Robinson’u dilimize kazandırmıştır.