Oktay Rifat Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Oktay Rifat, 10 Haziran 1914 tarihinde, babasının valilik yaptığı Trabzon’da dünyaya gelmiştir. Münevver Hanım ile Semih Rıfat Bey’in oğludur. Ortaöğrenimini Ankara Erkek Lisesi’nde tamamlamış, ünlü şair Ahmet Hamdi Tanpınar’ın öğrencisi olmuştur. İlerleyen yıllarda Türk şiirinin yönünü değiştirecek arkadaşlık da bu okulda oluşmuştur. Yükseköğrenimini Ankara Hukuk Fakültesi’nde gören sanatçı, 1937 yılında devlet tarafından yapılan sınavı kazanarak eğitimine Paris’te devam etmiştir. Doktora eğitimi gördüğü sırada patlak veren İkinci Dünya Savaşı nedeniyle eğitimini yarıda bırakarak yurda dönmüştür. Önce Maliye Bakanlığı’nda, daha sonra Matbuat Umum Müdürlüğü’nde çalışmış, ardından avukatlık yaparak geçimini sağlamıştır. 18 Nisan 1988’de İstanbul’da hayatını kaybetmiştir.

Oktay Rifat Edebi Kişiliği

• Cumhuriyet Dönemi şairlerinden olan sanatçı, Garip topluluğunun kurucularındandır.
• Edebiyata ilgisi erken yaşta başlamış, arkadaşları ile birlikte lise yıllarında “Sesimiz” isimli dergiyi çıkarmıştır. Şairin ilk şiiri ise 1936 yılında, “Varlık” dergisinde yayımlanmıştır.
• 1941 yılında Orhan Veli ve Melih Cevdet ile birlikte “Garip” isimli ortak bir kitap yayımlamıştır. Yayımlandığı dönemde büyük ses getiren bu eser, Türk şiirinin yönünü değiştirmiştir.
• İlk şiirlerinde Garip anlayışının etkisiyle kentte yaşayan insanların günlük hayatlarını dile getirmiştir. Bu esnada “Yaprak” ve “Yeditepe” gibi dergilerde şiirlerini yayımlamıştır.
• Yalın bir dille yazdığı şiirlerinde espriler, ironiler ve şaşırtıcı buluşlar göze çarpmaktadır.
• Garip şiirinin kurucularından olmasına rağmen sanat hayatı farklı çizgilerde devam etmiştir. Garip etkisinde yazdığı dönemler toplumcu şiire ve halk şiiri anlayışlarına yaklaştığı olmuştur.
• 1956 yılında yayımladığı “Perçemli Sokak” isimli eseriyle “İkinci Yeni” çizgisine kaymış, hatta bu şiir anlayışını kendisinin başlattığını iddia etmiştir.
• Latin ve Yunan klasiklerinin bazılarını dilimize çevirmiştir.
• Şiir dışında roman ve tiyatro türlerinde de eserler yazmıştır.
• 1954’te “Karga ile Tilki” ile “Yeditepe Şiir Armağanı”nın sahibi olmuştur. 1980’de “Danaburnu” kitabıyla Madaralı Roman Ödülü’nü, aynı sene “Bir Cigara İçimi” adlı şiiri Sedat Simavi Vakfı Ödülü’nü, 1984 yılında ise “Dilsiz ve Çıplak” kitabıyla Behçet Necatigil Şiir Ödülü’nü kazanmıştır.

Oktay Rifat’ın Eserleri

Şiir
Garip
Yaşayıp Ölmek
Aşk ve Avarelik Üstüne Şiirler
Güzelleme
Aşağı Yukarı
Karga ile Tilki
Perçemli Sokak
Aşk Merdiveni
Elleri Var Özgürlüğün
Şiirler
Çobanıl Şiirler
Bir Cıgara İçimi

Roman
Bir Kadının Penceresinden
Danaburnu
Bay Lear

Tiyatro
Birtakım İnsanlar
Kadınlar Arasında
Atlarla Filler ya da Dirlik Düzenlik
Çil Horoz
Yağmur Sıkıntısı