edebiyatimiz.com Yeni müfredata uygun ders notları
İLGİLİ YAZILAR
Beş Hececiler, 1911’de Selanik’te “Genç Kalemler”le başlayan Millî Edebiyat akımının ilkelerine bağlı olarak, halk şiirimizin özelliklerinden, yerli kaynaklarımızdan yararlanarak şiirimizin aruzdan heceye geçişinde önemli rol oynamışlardır. “Hecenin Beş Şairi” olarak da bilinirler. Bu şairler bir topluluk kurmamışlardır. Daha sonradan kendilerine bu isim verilmiştir.
Beş Hececiler Kimlerdir?
Beş Hececiler, Birinci Dünya Savaşı yıllarında şiire başlayıp hece ölçüsüyle başarılı şiirler yazan beş şairimize verilen isimdir. Bu şairler şunlardır:
- Faruk Nafiz Çamlıbel
- Yusuf Ziya Ortaç
- Enis Behiç Koryürek
- Halit Fahri Ozansoy,
- Orhan Seyfi Orhon
Beş Hececilerin Genel Özellikleri Nelerdir?
- Millî edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şiirler yazmışlardır.
- Şiirlerinde Anadolu manzaralarını ve Anadolu yaşayışını coşkulu bir dille işlemişlerdir.
- Millî Edebiyat akımından etkilenmiş ve şiirlerinde hece veznini kullanmışlardır.
- Millî Edebiyatın ölçü, biçim ve nazım şekillerini benimsemiş, o doğrultuda ürünler vermişlerdir.
- Yerel özelliklerimizi yalın bir dille yansıtmaya çalışmışlardır.
- Şiire I. Dünya Savaşı ve Millî Mücadele Döneminde başlamışlardır.
- İlk şiirlerinde aruz veznini kullanmışlar, sonradan heceye geçmişlerdir.
- Şiirde sade ve özentisiz olmayı ve süsten uzak durmayı tercih etmişler; eserlerinde konuşma dilini kullanmışlardır.
- Şiirde memleket sevgisi, yurdun güzellikleri, kahramanlıklar ve yiğitlik gibi temaları işlemişlerdir.
- Dize kümelerinde dörtlük esasına bağlı kalmayıp yeni biçimler aramışlardır.
- Nesir cümlesini şiire aktarmış ve düz yazıdaki söz dizimini şiirlere yansıtmışlardır.
- Hece vezni ile serbest müstezat yazmayı da denemişlerdir.
- Yerli-millî bir sanat ve tarih motiflerini, yaşanan hayat dilimleriyle örülü bir memleket edebiyatı meydana getirmeye yönelmişlerdir.
- Toplumsal bilinç eksikliği hemen hepsini romantizme sürüklemiştir.
- Gerçekçi olmak isterken savaşın da etkisiyle ulusal duyarlılık adına gerçekçiliği yitirmişlerdir.
- Doğaya yönelişi, yurt güzelliklerinin Anadolu’nun basmakalıp söyleyişlerle görüntülenmesi olarak almışlardır.
- Amaçları yurtseverlik kahramanlık temalarının egemen olduğu şiirleriyle topluma güç aşılamaktır.
- Sonuçta sığ bir memleketçi edebiyattan öte gidememişlerdir.
- Hece ölçüsünün genellikle 11’li ve 14’lü kalıbını kullanmışlardır. Daha sonraları, yeni biçimler arayarak oldukça uzun şiirler de yazmışlardır.
- Cumhuriyet dönemine bu toplulukla girilmiştir.
1) Faruk Nafiz Çamlıbel
- Şiire aruzla başladıktan sonra heceye dönmüştür.
- Aruz ölçüsünü tamamıyla terk etmemiş, kimi şiirlerinde aruzu kullanmıştır.
- “Sanat” isimli şiiri “Memleket Edebiyatı”nın beyannamesi niteliğindedir. “Han Duvarları” ve “Çoban Çeşmesi” sanatçının diğer önemli şiirleridir.
- Memleket konularının yanı sıra bireysel konularda da şiirler yazmıştır.
- Eserlerinde realizmin ve romantizmin izleri görülür.
- Şiir dışında farklı türlerde de eserler vermiştir.
- Tiyatro eserleri genellikle manzumdur.
Eserleri
Şiir: Han Duvarları, Dinle Neyden, Gönülden Gönüle, Şarkın Sultanları, Çoban Çeşmesi, Sudaki Halkalar, Zindan Duvarları, Akıncı Türküleri
Tiyatro: Yayla Kartalı, Akın, Özyurt, Canavar
Roman: Ayşe’nin Doktoru, Yıldız Yağmuru
Bkz: Faruk Nafiz Çamlıbel Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
2) Orhan Seyfi Orhon
- Şiire aruzla başlamış, daha sonra heceye dönmüştür.
- Hece ölçüsüyle gazel biçiminde şiirler yazmayı denemiştir.
- Birçok şiiri bestelenmiştir.
- Mizah yanı da kuvvetli olan bir yazardır. Yusuf Ziya ile birlikte “Çınaraltı” isimli bir mizah dergisi çıkarmışlardır.
- “Peri Kızı ile Çoban Hikayesi” şairin en sevilen şiirleri arasındadır. Bu şiir manzum bir masal niteliğindedir.
- Fuzulî’nin ünlü Su Kasidesine yazdığı tehzil, edebiyat tarihimizde bu sanatın en mükemmel örneklerindendir.
Eserleri
Şiir: Peri Kızı ile Çoban Hikayesi, Fırtına ve Kar, Gönülden Sesler
Makale: Dün-Bugün-Yarın
Mizah: Asri Kerem, Düğün Gecesi
Bkz: Orhan Seyfi Orhon Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
3) Halit Fahri Ozansoy
- Edebi kişiliğinin yanı sıra bir öğretmen olan şair, şiirlerinde; aşk, ölüm, hüzün temalarını sıkça işlemiştir.
- Bir dönem “Şair” isimli bir dergi çıkarmıştır.
- “Aruza Veda” şiiriyle edebiyat tarihimiz içinde önemli bir yer edinmiştir.
Eserleri
Şiir: Cenk Duyguları, Rüya, Efsaneler
Roman: Sulara Giden Köprü
Anı: Edebiyatçılar Geçiyor
Bkz: Halit Fahri Ozansoy Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
4) Enis Behiç Koryürek
- İlk şiirlerinde Servetifünun etkisinde kaldıktan sonra milli edebiyat anlayışına yönelmiştir.
- Hece ile yazdığı ilk şiirlerinde aşk duygularına yer vermekle beraber, daha sonra kurtuluş savaşı yıllarında milli duyguları ve tarihi kahramanlıkları işleyen heyecan yüklü epik şiirler yazmıştır.
- “Gemiciler” başta olmak üzere, özellikle Türk denizcilik tarihiyle ilgili yazdığı şiirlerle tanınmıştır.
- Hayatının son dönemlerinde yazdığı şiirlerde tasavvuf etkisi görülmektedir.
Eserleri
Şiir: Miras, Güneşin Ölümü, Varidat-ı Süleyman
Bkz: Enis Behiç Koryürek Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
5) Yusuf Ziya Ortaç
- Hem hece hem aruzla şiirler yazmıştır.
- Şiirlerinde günlük hayatın çeşitli görünümlerini sade bir dille işlemiştir.
- Türk edebiyat tarihinin en önemli mizah yazarlarındandır.
- “Akbaba” isimli bir mizah dergisi çıkarmıştır.
Eserleri
Şiir: Akından Akına, Cenk Ufukları, Yanardağ, Kuş Cıvıltıları, Bir Selvi Gölgesi
Anı: Portreler, Bizim Yokuş
Roman: Göç, Üç Katlı Ev
Gezi Yazısı: Göz Ucuyla Avrupa
Bkz: Yusuf Ziya Ortaç Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri
