Servetifünun Dönemi’nde Hikâye

İLGİLİ YAZILAR

Türk edebiyatının modern hikaye türü ile tanışması Tanzimat Dönemi’ne rastlar. Ancak bu dönemde yazılan hikayeler birer denemeden ileri gidemeyip edebi değer açısından eksik eserlerdir. Edebiyatımızın gerçek manada hikaye örnekleri ilk defa Servetifünun Dönemi’nde verilmiştir. Servetifünun edebiyatında hikâye alanında Halit Ziya Uşaklıgil, Mehmet Rauf, Hüseyin Cahit Yalçın, Ahmet Hikmet Müftüoğlu ve Safveti Ziya gibi sanatçılar örnekler vermişlerdir.

Servetifünun Dönemi Hikayelerinin Genel Özellikleri

Bunların hikâyeleri gerek kurgu gerekse olay örgüsü yönünden Tanzimat Dönemi hikayelerinde daha başarılı olmuştur. Hikâye alanındaki en büyük kusurları, verilen ürünlerde dilin ağır olmasıdır.
Servetifünun Dönemi hikâyelerinde aşk, ölüm, intihar, kıskançlık, yalnızlık, ihanet, toplumdan kaçış, hayal-hakikat çatışması gibi bireysel konular, karamsar ve melankolik bir çerçevede ele alınır. Ancak Hüseyin Cahit Yalçın’ın Hayat-ı Hakikiye Sahneleri ile Halit Ziya’nın bazı realist hikâyeleri sosyal konuludur.
Servetifünun hikâyelerinde genellikle modern ve Batılı bir yaşam biçimi anlatılır. Hikâyelerde İstanbul ve İzmir gibi büyük kentler mekân olarak seçilir. Hikâyelerde psikolojik tahlillere ve tasvirlere geniş yer verilir. Dil ağır, anlatımda sanatkârane bir tarz dikkati çeker.
Hikayelerde genellikle üst tabakadan kişiler seçilmiştir.
Servetifünun Dönemi hikâyeleri daha çok “olay hikâyesi” (Mauppassant tarzı hikâyecilik) biçimindedir. Serim-düğüm-çözüm bölümlerinden oluşan hikâyelerde klasik olay örgüsü kullanılmıştır.

Servetifünun Dönemi’nde Hikaye Türündeki Eserler

Halit Ziya Uşaklıgil
Bir Yazın Tarihi
Solgun Demet
Aşka Dair
Hepsinden Acı
Kadın Pençesi
Bir Şi’ri Hayal
İzmir Hikâyeleri
Bir Muhtıranın Son Yaprakları
Onu Beklerken

Mehmet Rauf
Kadın İsterse
Âşıkane
Bir Aşkın Tarihi
Son Emel
İhtizar
Pervaneler Gibi

Hüseyin Cahit Yalçın
Hayat-ı Muhayyel
Hayat-ı Hakikiyye Sahneleri
Niçin Aldatırlarmış

Ahmet Hikmet Müftüoğlu
Haristan ve Gülistan
Çağlayanlar

Safveti Ziya
Bir Safha-i Kalp
Hanım Mektupları
Kadın Ruhu
Silinmiş Çehreler, Beliren Simalar