Ahmet Şuayip Kimdir? Hayatı, Eserleri, Edebi Kişiliği

Hayatı

Ahmet Şuayip, 1876 yılında İstanbul’da doğdu. Orta öğrenimini Fatih Rüştiyesi ve Vefa İdadisi’nde tamamladı. Ardından Mekteb-i Hukuk’tan mezun oldu ve daha sonra yine bu okulda sonradan sadrazam olan Hakkı Paşa’nın yardımcısı olarak İdare Hukuku derslerini verdi. 1908’den sonra ise Devletler Hukuku derslerini verdi. Meclis-i Maarif üyeliği, Tedrisat-ı İbtidaiyye Müdürlüğü, İstanbul Maarif Müdürlüğü ve Divan-ı Muhasebat Müdde-i Umumiliği gibi önemli görevlerde bulundu .

Ocak 1908 – Ağustos 1910 tarihleri arasında, Türkiye’deki pozitivist hareketin başlıca yayın organlarından biri sayılan “Ulum-ı İktisadiyye ve İctimaiyye Mecmuası”nı Rıza Tevfik ve Mehmed Cavid ile birlikte 24 sayı çıkardı. Zamanında müdahale edilemeyen apandisit yüzünden 34 yaşında, bir bayram günü vefat etti. Şuayip, evli ve bir çocuk babasıydı ve genç yaşta ölümüyle ardında küçük bir çocuk bıraktı.

Ahmet Şuayip’in Edebi Kişiliği

Türk edebiyatında özellikle eleştiri alanında önemli bir yere sahiptir. Servetifünun edebiyatını, eski edebiyat taraftarlarına karşı savunurken sert bir dille yazdığı tenkitlerle dikkat çekmiştir.
Büyük Türk şairi Tevfik Fikret‘ten etkilenmiştir.
Ahmet Şuayip’in düşünce hayatının ilk dönemini kapsayan estetik konusundaki çalışmalarında Beşir Fuat’ın izleri görülür. 1850’lerden sonra Fransız edebiyatındaki realist ve natüralist akımların farkına varan Beşir Fuat olmasına rağmen, bu akımların kapsamlı bir tanıtımını ve eleştirisini gerçekleştiren, Servetifünun edebiyatının teorisyeni Ahmet Şuayip’tir.
Servetifünun Dönemi’nde eleştiri alanının en güçlü temsilcisi kabul edilen Şuayip, objektif bir tenkit ve edebiyat anlayışını savunmuş, bu nedenle de gerçeklikten uzaklaşan kendi kuşağının, Edebiyatıcedide yazarlarının aşırı içe dönük duygusal sanat anlayışlarını “Son Yazılar” adlı makalesinde eleştirmiştir.
1896’da yazmaya başladığı Servet-i Fünûn dergisinde “Hayat ve Kitaplar” başlığı altındaki makalelerinde Hippolyte Taine, Gustave Flaubert, Ernest Lavisse, Niebuhr, Gabriel Monod, Ranke ve Mommsen gibi Batılı yazar, fikir adamı ve tarihçiler hakkında bilgi vermiştir. Taine’ın ırk, muhit ve an prensibine çeşitli gerekçelerle itirazda bulunmuş ve bu prensipleri eleştirmiştir.
Albert Sorel’den esinlenerek tarihi söyleşiler yazmıştır. Şuayip, yazmayı planladığı Mufassal Osmanlı Tarihi için biner sayfalık beş altı deftere ince yazılarla not doldurmuş ancak bu çalışmasını gerçekleştiremeden vefat etmiştir.