edebiyatimiz.com Yeni müfredata uygun ders notları
Hayatı
Erdal Öz, 26 Mart 1935 tarihinde Sivas’ın Yıldızeli ilçesinde dünyaya geldi. Annesi Mehcure Hanım, babası Yargıç Şefik Öz’dür. Babasının görevi nedeniyle ilkokulu Uzunköprü ve Muğla’da, ortaokulu Antalya’da, liseyi Tokat Gaziosmanpaşa Lisesi’nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde başladığı hukuk öğrenimini uzun bir aradan sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde bitirdi. Çeşitli dergilerde yayın yönetmenliği yaptı. 12 Mart 1971 tarihli askeri müdahaleden sonra siyasal görüşleri nedeniyle üç kez tutuklanarak sıkıyönetimce yargılandı ve aklandı. 1981 senesinde Can Yayınları’nı kurdu. 6 Mayıs 2006 tarihinde, akciğer kanseri nedeniyle, İstanbul’da hayatını kaybetti.
Erdal Öz’ün Edebi Kişiliği
- Edebiyat yaşamına yayıncılıkla başlayan sanatçı, “a” dergisini yayımladı. Çeşitli dergilerde yönetmenlik yaptı.
- İlk şiiri (Rasgele) 1952’de Kaynak’ta, ilk öyküsü (Yağmurlu Hikâye) 1954’te Seçilmiş Hikâyeler’de çıktı. 1955’te şiiri bırakarak öyküye ve eleştiri yazılarına yöneldi.
- Dille anlatım tekniğini bağdaştırma becerisiyle öykülerine çekicilik kazandırdı; etkin anlatımı ve canlı çizimleriyle 1950 kuşağının önde gelen öykücüleri arasında yer aldı.
- İlk eserlerinde dış dünyanın birey üzerindeki yansımaları üzerinde yoğunlaştı. Daha sonra ki eserlerinde, özellikle 1971’den sonra, toplumcu gerçekçi bir çizgiye yöneldi.
- Bireyin baskı, korku ve acı karşısındaki yalnızlığını, ezikliğini, direncini, umudunu bilinçli ve etkili bir duyarlıkla, yalın bir dille yansıttı.
- 12 Mart sonrası hukuk dışı baskılara uğrayan siyasal tutukluların yaşamlarından kesitler verdiği “Yaralısın” romanı ile üne kavuştu. Bu roman farklı dillere çevrildi. Macaristan, Almanya, Hollanda, Suriye ve Makedonya’da da yayımlandı. Aynı zamanda söz konusu eser, sanatçıya 1975 Orhan Kemal Roman Armağanı’nı kazandırdı.
- Deniz Gezmiş’le arkadaşlarının idam kararı öncesi ve sonrasındaki yaşamlarını yansıtan yarı belgesel anı kitabı Deniz Gezmiş Anlatıyor’u kaleme aldı. Daha sonra bu eseri romanlaştırarak “Gülünün Solduğu Akşam” adıyla yayımladı.
- Ölümünden sonra adına bir edebiyat ödülü kondu.
Erdal Öz Eserleri
Öykü
Yorgunlar
Havada Kar Sesi Var
Sular Ne Güzelse
Cam Kırıkları
Roman
Odalarda
Yaralısın
Gülünün Solduğu Akşam
Anı-Belgesel
Deniz Gezmiş Anlatıyor
Defterimde Kuş Sesleri
Gezi Yazısı
Allı Turnam (Sovyetler Birliği’nde Bir Geziden Bende Kalanlar)
Çocuk Kitabı
Dedem Korkut Öyküleri
Beyaz Yele
Alçacıktan Kar Yağar
Kırmızı Balon
