Fakir Baykurt Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Fakir Baykurt, 1929 yılında Burdur Yeşilova’da doğdu. Asıl adı Tahir olan yazarın annesinin adı Elif, babasının adı Veli’dir. Eğitimine 1936 yılında Akçaköy İlkokulu’na başlayan sanatçı bundan iki yıl sonra babasını kaybeder. İlkokulu bitirdikten sonra Isparta Gönen Köy Enstitüsü’ ne yazılır. Köy enstitüsü yıllarında özellikle şiire olan ilgisi artar, kendini okumaya verir. İlk şiiri “Fesleğen Kolum” öğrencilik yıllarında Eskişehir’ de çıkan Türk’e Doğru dergisinde çıkar. 1947 yılında Köy enstitüsünü başarı ile bitirir ve Yeşilova’nın Kavacık Köyü’ ne öğretmen olarak atanır. 1965 yılında Türkiye Öğretmenler Sendikası’nın kuruluşuna katılır ve genel başkan seçilir. Defalarca soruşturma geçiren birçok kez sürgün edilen Fakir Baykurt, 1977 yılında emekli olarak yazılarına ve sendikal faaliyetlerine devam etmiştir. 11 Ekim 1999 Pazartesi günü tedavi gördüğü Almanya’da Essen Üniversitesi Kliniği’nde pankreas kanserine yenik düşerek ölmüştür.

Fakir Baykurt’un Edebi Kişiliği

Yazmaya şiirle başladı. İlk şiiri, Tahir Baykurt adıyla 1946’da Köy Enstitüleri Dergisi’nde çıktı.
Çalışmaları Edebiyat Dünyası, Fikirler, Kaynak, İmece, Yeni Ufuk, Seçilmiş Hikâyeler, Varlık dergilerinde yayımladı.
Şiirden sonra öykü ve romana yöneldi. 1955 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı “Çilli”den başlayarak bir “an”ın olayını değil, geniş dönemlerin olaylarını gerçekçi bir bakış açısıyla işledi.
Öyküyle ilgili düşüncelerini şu şekilde özetledi: “Öykü yazıldığı dönemin tarihsel, toplumsal renklerini, özelliklerini içermeli, az da olsa belge işlevi yüklenmelidir.”
Köy romanlarının unutulmaz öncülerinden ve Anadolu insanının sorunlarını edebiyatta en iyi dillendiren yazarlardan olan sanatçı, romanlarında Türkiye’deki köylü yaşamını halkçı ve devrimci bir bakış açısıyla ele aldı.
Eserlerine köylünün bilincini ve bilinçaltındaki isteklerini, tepkilerini, çelişkilerini yansıttı.
“Yılanların Öcü”, 1954 yılında yazdığı, köy hayatını anlatan ilk romanıdır.
Karakterler gerçek hayattaki gibi seçilmiş ve köy ağzıyla konuşturulmuştur. Bu eser, “lrazca’nın Dirliği” ve “Kara Ahmet Destanı” ile birlikte Fakir Baykurt üçlemesi olarak anılır.
“Kaplumbağalar”, Fakir Baykurt’un köy sorunlarını ve gerekçelerini gözler önüne serdiği, sosyal yaralara parmak bastığı romanıdır. Yazar, bu romanının önemini şu cümlelerle dile getirmektedir: “Bu roman, her türlü teknik ve elektronik araçların büyük gelişmeler gösterdiği ve üretkenliğin alabildiğine arttığı bu dünyada, yiyeceği yıllık zahireyi, yanıp kül olmuş topraklardan parmaklarıyla toplamaya çalışan ve varlığını sürdürebilmek için istekle üreten Türk köylüsünün hayatından kesittir.”
“Köy Enstitülü Delikanlı” da 65 yaşına kadar olan yaşamını bölüm bölüm yazdı. Pek çok olayı, insanı özenle anlattı. Acısıyla tatlısıyla bir “nehir roman” çıktı ortaya.

Fakir Baykurt Eserleri

Şiir
Bir Uzun Yol

Roman
Kaplumbağalar
Yılanların Öcü
Irazca’nın Dirliği
Onuncu Köy
Amerikan Sargısı
Tırpan
Köygöçüren

Öykü
Çilli
Kerem ile Aslı
Kalekale
Efendilik Savaşı
Karın Ağrısı
Cüce Muhammet
Anadolu Garajı
On Binlerce Kağnı
Can Parası
İçerdeki Oğul
Sınırdaki Ölü
Gece Vardiyası
Barış Çöreği
Duisburg Treni
Bizim İnce Kızlar
Dikenli Tel