Turgut Uyar Kimdir? Hayatı, Edebi Kişiliği, Eserleri

Hayatı

Turgut Uyar, 4 Ağustos 1927 tarihinde Ankara’da doğmuştur. Annesi, Fatma Hanım, babası harita subayı Hayri Bey’dir. Babasının orduda binbaşı olması nedeniyle ilköğrenimini farklı şehirlerde görmüştür. Ortaokulu ise yatılı olarak Bursa Işıklar Askeri Lisesi’nde okumuştur. Yükseköğrenimini Askerî Memurlar Okulu’nda tamamlamış, mezun olduktan sonra Ardahan’ın Posof ilçesine memur olarak atanmıştır. 1958’e kadar orduda çeşitli vazifeler alan Turgut Uyar, daha sonra görevinden ayrılarak Türkiye Selüloz ve Kâğıt Sanayi’nin Ankara’daki şubesinde çalışmaya başlamıştır. 1967’de emekli olan sanatçı, İstanbul’a yerleşmiştir. 1969 yılında, şair Tomris Uyar ile hayatını birleştirmiştir. 22 Ağustos 1985’te İstanbul’da vefat etmiştir.

Turgut Uyar’ın Edebi Kişiliği

İkinci Yeni şiirinin önde gelen isimlerinden olan sanatçı, 1947 yılında Yedigün dergisinde yayımlanan “Yâd” isimli şiiriyle sanat hayatına başlamıştır.
1948’de Kaynak dergisinin düzenlediği yarışmada “Arz-ı Hâl” adlı şiiriyle ikincilik ödülünü almış, bu yarışmanın jürisinde bulunan Nurullah Ataç’ın beğenisini kazanmıştır.
İlk dönem şiirleri halk edebiyatından, “Ömer Hayyam, Nedim, Yahya Kemal, Tevfik Fikret, Ahmet Haşim”den izler taşır.
Garip şiirinin etkilerinin hissedildiği ilk şiirlerinde kendi yaşamı ve çevresinden edindiği izlenimlerle; aşk, ayrılık, ölüm gibi temaları işlemiştir. Parasız yatılı okuması, şiirlerindeki yalnızlığı artırmıştır.
İlerleyen dönemlerde yazdığı şiirlerinde büyük kent hayatını bütün karmaşıklığı ve sarsıntılarıyla dile getirmiş, toplum ve törelerle çatışan insanların yenilgisine yakılmış ağıtlar niteliğinde şiirler yazmıştır.
Birinci Yeni’den beslenerek İkinci Yeni’ye ulaşmış, kapalı, soyut bir anlatımla çağrışıma dayalı şiirler yazmıştır.
İkinci Yeni’nin diğer şairleri gibi yoğun ve şiddetli bir imge yerine, daha hafif, daha estetik ve daha batık imgeler kullanmıştır.
Halk, divan ve Batı şiirinden edindiği birikimle kendine özgü bir şiir çizgisi oluşturmuştur.
Şiiri düzyazıya yaklaştıran şiir denemeleri yapmış, şiiri biçim ve öz bakımından yenileştirmeye çalıştırmıştır.
Son dönem şiirlerinde karamsar bir havaya bürünen sanatçının dili de daha yalın bir söyleme yaklaşmıştır.
Şiirleri; İngilizce, Fransızca ve Sırpçaya çevrilmiştir.